Dylemat: maseczka czy przyłbica staje przed nami gdy mamy wyjść z domu np. na spacer do ogrodu czy parku publicznego. Co lepiej chroni? – warto zajrzeć np. tu „Co lepiej chroni przed koronawirusem przyłbica czy maseczka?„. Oba zabezpieczenia mają swoje wady i zalety. Nam na spacer bardziej odpowiadają przyłbice, ze względu na łatwiejsze oddychanie, zasłanianie nie tylko ust i nosa, ale też i oczu. Jeśli przyłbica jest zespolona z tzw. daszkiem lub czapeczką, to nosi się ją jeszcze wygodniej, także z okularami, jeśli ktoś ich potrzebuje. Ważne jest też aby przyłbica była uchylna, wtedy w razie potrzeby możemy bez jej całkowitego zdejmowania wykonać niezbędne w danym momencie czynności. Jeśli ktoś podróżuje dłużej w większej zbiorowości, to może oprócz przyłbicy założyć także maseczkę – wtedy zalety obu zabezpieczeń się skumulują. Być może niedługo nakaz zasłaniania ust i nosa zostanie choć częściowo poluzowany, ale nie odbędzie się to od razu we wszystkich regionach. I tak jak z wprowadzeniem nakazu zasłaniania ust i nosa, który najpierw był lekceważony, a później go jednak zdecydowanie wprowadzono, tak teraz ze zdejmowaniem zabezpieczeń warto poczekać dla naszego i naszych bliskich dobra nieco dłużej. Na pewno wszyscy jesteśmy zmęczeni tymi zakazami, ale to od naszego rozsądku i przewidywania rozwoju sytuacji zależy nasze zdrowie i życie. Nikt nie chciałby się znaleźć w statystykach po stronie tylko zakażonych, a tym bardziej zmarłych na koronawirusa.
Ale wróćmy do tytułowych ogrodów i parków zachęcających nas do spacerów wiosennymi kolorami i zapachami. Niezależnie od koniecznych zabezpieczeń warto teraz właśnie, w maju, odwiedzać te miejsca często. Każdego dnia coś innego potrafi zakwitnąć, a nowymi kolorami i zapachami dać nam ogromną przyjemność z obcowania z naturą.
Park Ujazdowski w Warszawie to na pewno bardzo urokliwe miejsce, choć też rzadziej odwiedzane niż pobliskie Łazienki Królewskie. Kilka słów za Wikipedią o historii tego miejsca: „Park Ujazdowski – zabytkowy park w śródmieściu Warszawy, położony przy Alejach Ujazdowskich między ul. Piękną i placem Na Rozdrożu.
W XIX wieku w miejscu parku znajdował się teren wykorzystywany do zabaw ludowych oraz jako plac ćwiczeń dla wojska. Odbywały się tam również wystawy, m.in. w 1876 rolnicza a w 1887 – higieniczna. Ponieważ był on niewystarczający dla celów wystawowych postanowiono część tej nieruchomości przeznaczyć na park. Jej część wschodnią przekazano Szpitalowi Ujazdowskiemu, natomiast fragment przy placu na Rozdrożu przeznaczono pod budowę cerkwi św. Michała Archanioła.
Park został urządzony w latach 1893–1896 staraniem Komitetu Plantacyjnego. Projektantem był Franciszek Szanior. Był parkiem krajobrazowym. Znalazły się tam m.in. staw zaprojektowany przez Williama Heerleina Lindleya z wodą spływającą po granitowych skałach o powierzchni 0,4 ha oraz sztucznie uformowane wzniesienia. Przy budowie mostka po raz pierwszy na terenie Królestwa Polskiego zastosowano betonową konstrukcję przęsła. Park początkowo nie był ogrodzony.
W 1913 rosyjski prezydent miasta Aleksander Miller obronił przed zabudową północno-zachodni narożnik parku, w którym planowano wzniesienie Rosyjskiego Domu Ludowego.
W parku ustawiono kilka rzeźb. Z uwagi na jego dużą popularność wśród dzieci i młodzieży, odsłonięcie Ewy Edwarda Wittiga spowodowało protesty i ożywioną polemikę w prasie.
We wrześniu 1939 park był miejscem pochówków osób, które zginęły podczas obrony miasta. Wiosną 1944 zakazano wstępu do niego dla ludności polskiej.
Układ parku zachował się w stanie niezmienionym. W 1965 został on wpisany do rejestru zabytków. W 2002 zakończono jego rewaloryzację.
Na terenie parku rosną trzy drzewa – pomniki przyrody: orzech czarny, klon pospolity (odmiana Schwedlera) i dąb szypułkowy.
Powierzchnia parku wynosi 5,7 ha (według innego źródła 5,3ha). Jest on ogrodzony i zamykany na noc.„
Poniżej minigaleria fotografii wykonanych przez nas podczas majowego spaceru po Parku Ujazdowskim.
Będąc w Parku Ujazdowskim warto zrobić parę kroków i zajrzeć do Zamku Ujazdowskiego – po informacje odsyłamy do naszego starszego wpisu. A poniżej trochę aktualnych zdjęć z tego miejsca.
Zapraszamy także do obejrzenia naszego filmu o Parku Ujazdowskim i Zamku Ujazdowskim:
Kolejnym ogrodem wartym odwiedzenia jest Ogród Saski w Warszawie. Tym razem wydał nam się jakby mniej zadbany i kolorowy niż poprzednio, gdy tu byliśmy. Ale być może przyczyną jest aktualna pandemia koronawirusa…
Kilka zdań o historii tego ogrodu za Wikipedią: „Ogród Saski – park miejski w śródmieściu Warszawy, położony między placem marsz. Józefa Piłsudskiego, placem Żelaznej Bramy, ul. Marszałkowską i ul. Królewską, na Osi Saskiej.
Pierwotnie geometryczny ogród francuski założony w latach 1724–1748 dla króla Augusta II Mocnego według projektu Matthäusa Daniela Pöppelmanna i Zachariasa Longuelune’a przy współpracy (od 1733) Carla Friedricha Pöppelmanna i Johanna Christopha von Naumanna jako ogród pałacu Saskiego. Został zdewastowany w czasie insurekcji kościuszkowskiej (1794), przekomponowany na krajobrazowy ogród angielski w latach 1816–1827 według projektu Jamesa Savage’a. Częściowo zniszczony w czasie powstania warszawskiego, został odtworzony po wojnie.
Jest pierwszym publicznym ogrodem miejskim w Polsce.
Ogród Saski został założony na przełomie XVII i XVIII wieku przez króla Augusta II Mocnego, na tzw. Osi Saskiej, jako ogród przypałacowy przy pałacu Saskim w stylu francuskim.
27 maja 1727 został udostępniony przez króla mieszkańcom Warszawy. Dla użytku dworu królewskiego pozostawiono tylko dwa niewielkie ogródki w części przylegającej do pałacu Saskiego.
Ogród szybko zyskał dużą popularność stając się ulubionym miejscem wypoczynku i rozrywki mieszkańców miasta. Mógł korzystać z niego każdy, kto był porządnie ubrany.
W 1748 August III Sas wzniósł tam Opernhaus (operalnię), pierwszy na terenie Polski zbudowany specjalnie w tym celu wolno stojący budynek teatralny. W ogrodzie od XVIII wieku odbywały się występy orkiestry janczarskiej istniejącej na dworze króla Augusta II, która dawała tzw. Koncerty Promenadowe.
W 1847 u wylotu ulicy Królewskiej wybudowano Instytut Wód Mineralnych. Pijalnia wód utrwaliła rolę Ogrodu Saskiego jako salonu Warszawy.
16 czerwca 1855 uruchomiono pierwszy warszawski wodociąg miejski, prowadzący wodę z Wisły przez stację pomp przy ul. Karowej, zbudowany według projektu Henryka Marconiego. Wzniesiony w Ogrodzie Saskim wodozbiór, o kształcie wzorowanym na rzymskiej świątyni Westy w Tivoli pod Rzymem, pełnił funkcję wieży ciśnień. Wodę ze zbiornika rozprowadzano do 16 zdrojów oraz 4 fontann w różnych częściach miasta, z najbardziej efektowną w samym Ogrodzie Saskim, zachowaną do dziś.
W czerwcu 1862 oficer armii rosyjskiej Andrij Potebnia dokonał w Ogrodzie Saskim nieudanego zamachu na namiestnika Królestwa Polskiego Aleksandra Lüdersa.
W XIX wieku zamieniony został w park w stylu angielskim. Do ogrodzonego obiektu nie mogły wchodzić osoby niechlujnie ubrane lub nietrzeźwe, czego pilnowali policjanci. W 1870 roku zbudowano tam drewniany budynek Teatru Letniego. Pomiędzy 31 marca a 2 kwietnia 1902 roku pierwsza polska wytwórnia filmowa Towarzystwo Udziałowe Pleograf założona przez wynalazcę Kazimierz Prószyńskiego organizowała w budynku teatru pionierskie pokazy polskich filmów dokumentujących życie codzienne w Warszawie.
Podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 spłonął trafiony bombą budynek Teatr Letniego.
W 1935 przez zachodnią część parku przebito do placu Żelaznej Bramy i ul. Żabiej ulicę Marszałkowską. Projekt przebicia tej ulicy do placu Bankowego dokończyli Niemcy podczas okupacji, wykorzystując zniszczenia w czasie obrony Warszawy w 1939, w tym zwłaszcza zniszczenie i rozbiórkę oficyn pałacu Błękitnego.
4 maja 1942 park został zamknięty dla ludności polskiej.
Drzewostan częściowo przetrwał wojnę, jednak wiele cennych starych drzew zostało uszkodzonych. Największą ich grupę stanowią kasztanowce. Rosną tam także m.in. topole czarne, wiązy, lipy drobnolistne, glediczje trójcierniowe, miłorzęby japońskie i klony pospolite.
Po II wojnie światowej park odtworzono. Został on także powiększony dzięki przyłączeniu do niego ogrodu Zamoyskich (od strony ul. Senatorskiej) oraz ogrodu Ministerstwa Spraw Zagranicznych (od strony ul. Wierzbowej).”
Poniżej kilka zdjęć z Ogrodu Saskiego.
Jak na pewno zauważyliście Wodozbiór w kształcie rotundy, wzorowany na świątyni Westy w Tivoli (Henryk Marconi) został „udekorowany” przez wandali i chyba nikt nie ma sposobu na to aby to piękne miejsce pozostawało czyste i estetyczne.
Zapraszamy też do obejrzenia naszego krótkiego filmu z Ogrodu Saskiego:
Ogrodem, który też dość często odwiedzamy i który szybko się zmienia jest Ogród Krasińskich w Warszawie.
Za Wikipedią: „Ogród Krasińskich w Warszawie – park miejski w Warszawie, w Śródmieściu, na Muranowie, którego granice wyznaczają ulica Andersa, Świętojerska, plac Krasińskich, Długa i Bohaterów Getta (dawniej Nalewki). Park z bramą znajduje się w rejestrze zabytków (pod numerem 256/3). Ogród znajduje się za Pałacem Krasińskich.
Ogród Krasińskich został założony w stylu barokowym w roku 1676, jako część założenia ogrodowo-pałacowego znanego jako Pałac Krasińskich, wzniesionego dla wojewody płockiego Jana Dobrogosta Krasińskiego. Początkowo jego powierzchnia wynosiła 3,4 ha i do czasu założenia Ogrodu Saskiego był to największy park warszawski.
W roku 1766 ogród został udostępniony publiczności, po zakupie w 1765 przez państwo na siedzibę Komisji Skarbu Koronnego. Od tamtej pory park przechodził wiele przebudów i zmian aranżacji, z których prace z lat 1891–1895 według projektu głównego ogrodnika Warszawy Franciszka Szaniora nadały mu zachowany do dziś styl krajobrazowy. W XIX wieku działał w sąsiedztwie ogrodu w pałacu Dückerta Zakład Wód Mineralnych Sztucznych, założony w 1824 przez 3 wspólników: Henryka Spiessa, Samuela Elsnera i Jana Żelazowskiego oraz Ignacego Lesińskiego i Ferdynanda Ulbrichta. W latach 1790–1883 do pałacu Krasińskich przylegał także budynek Teatru Narodowego.
Wieczorem 29 listopada 1830 powstańcy listopadowi stoczyli na zachodnich krańcach ogrodu zwycięską walkę z Pułkiem Wołyńskim, co pozwoliło im zdobyć pobliski Arsenał wraz ze składowaną tam bronią. Miejsce starcia zbrojnego jest dziś oznaczone głazem pamiątkowym (przy chodniku oddzielającym ogród od ul. gen. Andersa).
W czasie II wojny światowej teren parku znalazł się na zewnątrz żydowskiego getta, a od strony ulicy Świętojerskiej i dzisiejszej Bohaterów Getta przebiegała jego granica. Park, podobnie jak i pałac, ucierpiały w czasie powstania warszawskiego, walczył tu m.in. powstańczy batalion Chrobry I. Po wojnie obszar parku powiększono do 11,8 ha, włączając w granice parku m.in. tereny sąsiadujących z parkiem, a nieodbudowanych ze zniszczeń wojennych budynków.
W 2011 zorganizowano konkurs na rewitalizację ogrodu. Zdecydowano się na odtworzenie koncepcji z XIX w., choć wizja ponownego ogrodzenia parku i wycinki części drzew wzbudziła kontrowersje. W 2012 odnowiono zabytkową bramę, pod koniec roku wycięto 337 drzew (co stanowi mniej więcej ⅓ dotychczasowej ich liczby). Zdaniem wykonawców projektu i zarządców parku większość z nich wycięto ze względów zdrowotnych, a pozostałe ze względów kompozycyjnych. Argumentacja ta nie przekonała wielu zwolenników bardziej naturalnego charakteru parku, którzy zorganizowali akcję protestacyjną. Wśród protestujących znaleźli się ci mieszkańcy okolic parku, w tym celebryci, którzy tego rozmiaru wycinkę uznali za zbyt dużą, wsparci przez naukowców wskazujących na straty przyrodnicze. Według nich zarówno rozmiar, jak i tempo przebudowy drzewostanu prowadzący do gwałtownej jego redukcji spowoduje spadek jego różnorodności biologicznej (zwłaszcza w zakresie ptaków, ssaków i bezkręgowców), osłabienie wartości w zakresie bilansu tlenu i dwutlenku węgla[3], a także wartości w zakresie geografii krajobrazu. Kwestionowany jest również sens przywracania koncepcji sprzed wieku, jednak jej zwolennicy przywołują zabytkowy charakter parku.
W trakcie prac rewitalizacyjnych odkryto ceglane elementy, prawdopodobnie pozostałości XIX-wiecznego pałacu Badenich. Prasa ujawniła, że rewitalizację prowadzono bez uprzednich badań archeologicznych, mimo że zalecały je Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków i Stołeczny Konserwator Zabytków.”.
Poniżej trochę ujęć fotograficznych z naszego spaceru po Ogrodzie Krasińskich.
Zapraszamy do obejrzenia naszego filmu z Ogrodu Krasińskich:
Często pokazywanym obiektem na naszych zdjęciach i filmach jest Zespół pałacowo-ogrodowy Łazienki Królewskie w Warszawie. Lubiących bardziej zdjęcia jesienne odsyłamy do naszego wpisu sprzed kilku lat: Jesienne Łazienki Królewskie zachwycają kolorami.
Kilka fragmentów z obszernej historii Łazienek Królewskich w Warszawie podajemy za Wikipedią: „Łazienki Królewskie – zespół pałacowo-ogrodowy w Warszawie założony w XVIII wieku przez Stanisława Augusta Poniatowskiego. Nazwa pochodzi od barokowego pawilonu Łaźni, wzniesionego w latach 80. XVII wieku przez Stanisława Herakliusza Lubomirskiego i przebudowanego przez Stanisława Augusta Poniatowskiego na pałac Na Wyspie[2]. Oprócz budynków, pawilonów oraz wolnostojących rzeźb znajdują się tam cztery ogrody: Królewski, Romantyczny, Modernistyczny oraz Chiński.
Od 1960 zespół jest siedzibą Muzeum Łazienki Królewskie.
W średniowieczu w miejscu Łazienek znajdował się zwierzyniec służący jako miejsce polowań książąt mazowieckich. W latach 80. XVII wieku właściciel tego terenu, marszałek wielki koronny Stanisław Herakliusz Lubomirski, zbudował tam dwa pawilony: Ermitaż oraz bogato dekorowany pawilon Łaźni. Obydwa zostały zaprojektowane przez Tylmana z Gameren.
We wrześniu 1764 Ujazdów wraz ze zwierzyńcem został kupiony od Elżbiety (wdowy po Teodorze Lubomirskim) i jej syna Kacpra przez Stanisława Augusta Poniatowskiego (w tamtym czasie jeszcze stolnika litewskiego). Przygotowując się do roli króla, szukał on poza miastem miejsca na swoją prywatną rezydencję. Na terenie dawnego zwierzyńca przeprowadzono prace melioracyjne i wykarczowano stare olchy. Jego przekształcanie w letnią rezydencję królewską – krajobrazowy park angielski ozdobiony pawilonami – rozpoczęto w 1774, po zarzuceniu rozpoczętego projektu przebudowy Zamku Ujazdowskiego. Pierwszym budynkiem zbudowanym przez króla w Łazienkach był Biały Domek. W 1784 w miejscu niewielkiej sadzawki powstałej w czasach Lubomirskego wykopano dwa duże stawy, na północ i południe od przebudowanego z pawilonu Łaźni pałacu Na Wyspie. Staw południowy otrzymał fantazyjną linię brzegową z romantyczną kępą, na której wzniesiono scenę Amfiteatru. Był on wzorowany na teatrze w Herkulanum. Drugi teatr na terenie Łazienek powstał w Starej Pomarańczarni. Wszystkie budynki wzniesione przez króla były utrzymane w stylu klasycyzmu.
Park założono na skarpie warszawskiej: na jej tarasie górnym, zboczu oraz terenie poskarpowym. Miało to duże walory krajobrazowe, stwarzając jednocześnie urozmaicone warunki dla flory i fauny. W różnych częściach parku z jego drzewostanem liściastym i iglastym, z siecią dróg, ścieżek i kanałów, wzniesiono niewielkie budynki ogrodowe. Pomiędzy Białym Domkiem a pałacem Na Wyspie urządzono szeroką aleję nazwaną Promenadą, a na jej skrzyżowaniu z Drogą Wilanowską wzniesiono Altanę Chińską. Obszar parku powiększono od strony zachodniej, przenosząc mieszkającą tam ludność do nowej osady – Nowej Wsi.
Stanisław August Poniatowski, którego oficjalną siedzibą był należący do skarbu Rzeczypospolitej Zamek Królewski, przebywał w Łazienkach od końca maja do września. Gościł tam m.in. przedstawicieli innych państw, uczonych i literatów. Król mieszkał w przebudowanym z pawilonu Łaźni pałacu Na Wyspie, rodzina królewska w Białym Domku, wyżsi urzędnicy dworscy w pałacu Myślewickim, a niżsi urzędnicy i służba – w Wielkiej Oficynie. Park był dostępny dla publiczności.
W 1767 do Łazienek został przyłączony Belweder, w którym w 1768 uruchomiono Królewską Fabrykę Farfurów. W 1784 w zamian za przylegającą do Łazienek część Solca król przekazał magistratowi Starej Warszawy jurydyki Mariensztat i Stanisławów.
Powierzchnia Łazienek Królewskich wynosi ok. 76 ha, w tym powierzchnia wód 4,9 ha. Ogółem znajduje się tam ok. 40 budynków, z czego 10 o bardzo dużej wartości historycznej i artystycznej. Na teren parku prowadzi 10 bram.”.
W tym roku spacer po Łazienkach Królewskich musieliśmy ze względu na pogarszającą się pogodę skrócić mniej więcej o połowę, więc fotografie i film obejmują tylko część rozległych terenów parkowych. Poniżej minigaleria fotograficzna.
Zapraszamy na film z Łazienek Królewskich w Warszawie.
Przeczytaj także inne wpisy:
Powiązane wpisy:
Atrakcyjne polskie parki i ogrody – szczególnie jesienią
Kwitnące ogrody w Wilanowie
Piękne polskie parki i pałace – Ostromecko
Chińskie atrakcje w Łazienkach Królewskich w Warszawie
Piękne polskie parki i pałace – Puławy
W krajobrazowym duecie Ogrody Zamku Królewskiego w Warszawie zachęcają do odwiedzin po kompletnym odtworzeniu
Między ulewą a upałem w warszawskich ogrodach i parkach
Piękne polskie parki i pałace – Sobienie Szlacheckie
Piękne polskie parki i pałace – Dubiecko
Piękne polskie parki i pałace – Turzno
Piękne polskie parki i pałace – Otwock Wielki
Piękne polskie parki i pałace – Sterdyń