Zaczniemy ten wpis od jednej uwagi ogólnej: na temat województwa lubuskiego i jego atrakcji napisano już wiele publikacji dłuższych i krótszych, bardziej ogólnych i dotyczących tylko wybranych miejsc. Do przynajmniej kilku z nich odsyłamy w dalszej części tego tekstu. Ten wpis ma być pewnym skondensowanym materiałem, mniej opisowym a bardziej poglądowym – dużo tu jest grafik i zdjęć, a mniej tekstu. To ma być taka bardziej wizualna zachęta do spojrzenia na różne miejsca w województwie lubuskim, a jeśli któreś z nich wzbudzi zainteresowanie, to można skorzystać z podanych odnośników lub samemu odszukać w Internecie dodatkowe informacje na ich temat. 

Na początek nasz na pewno niekompletny spis wybranych  przez nas atrakcji turystycznych województwa lubuskiego:

  1. Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy
  2. Biecz – pałac, park, kościół
  3. Boroszyn – Pętla Boryszyńska – szlak fortyfikacji
  4. Brody – pałac, park i układ urbanistyczny, kościół
  5. Bytom Odrzański – rynek, ratusz i kamieniczki oraz kościół
  6. Cigacice – pozostałości niemieckich umocnień z II wojny światowej (Linia Środkowej Odry), kościół
  7. Drezdenko – układ urbanistyczny, kościoły, zabytkowe domy i wille, pałac, spichrz szachulcowy, pancerny most kolejowy na Starej Noteci z 1936 roku
  8. Dobiegniew i Strzelce Kraj. (szlak) lubuskie Mazury
  9. Dychów – Elektrownia Wodna Dychów
  10. Gorzów Wielkopolski – katedra i muzeum w spichlerzu, Bulwar Nadwarciański, kościoły, mory obronne, zabytkowe wille i kamienice, ratusz, spichrze, fontanny
  11. Gościkowo-Paradyż – pocysterski zespół klasztorny
  12. Iłowa – zespół pałacowy wraz z parkiem, kościół
  13. Kamienna koło Głuska – elektrownia wodna
  14. Kłopot – bociania wioska
  15. Kostrzyn – ruiny twierdzy, Muzeum Twierdzy Kostrzyn, Woodstock – Pol’ and Rock festiwal
  16. Kożuchów – gotycki zamek, kościół parafialny oraz pozostałości fortyfikacji miejskich, baszta bramy krośnieńskiej, ratusz
  17. Krosno Odrzańskie – Zamek Piastowski, kościoły, 
  18. Lubniewice – pałac i zamek z wieżą, jeziora, kościół, Park Miłości im. Michaliny Wisłockiej przy Starym Zamku
  19. Lubrza – szlak kajakowy
  20. Lubsko – historyczny układ miasta z kościołem, ratuszem i resztkami murów miejskich, zabudowa mieszkalna, zamek, kamienice, zajazdy, wieża Bramy Żarskiej
  21. Lubuski szlak wina i miodu
  22. Lubuski Szlak Wodny – Jeziora Pojezierza Lubuskiego i części Pojezierza Leszczyńskiego
  23. Łagów i okolice – zamek, Łagowsko- Sulęciński Park Krajobrazowy, kościół, mury obronne, 
  24. Łęknica – Park Mużakowski, Geopark Łuk Mużakowa
  25. Mierzęcin – zespół pałacowy
  26. Międzyrzecki Rejon Umocniony – należący do najsilniej ufortyfikowanych umocnień w całej Europie wschodniej i środkowej, porównywany do francuskiej linii Maginota
  27. Międzyrzecz – zamek z XIV w. i muzeum z kolekcją portretów trumiennych, ratusz, kościoły
  28. Nowa Sól – most podnoszony – unikatowy w skali Europy, jedyny na obszarze Polski, ratusz, kościoły, dawny magazyn solny, dawna świątynia braci morawskich
  29. Nowiny Wielkie – Park Dinozaurów
  30. Ochla – skansen z 4 regionów etnograficznych: Zachodniej Wielkopolski, Dolnego Śląska, Wschodnich Łużyc, obszaru środkowo – lubuskiego oraz historycznej Bukowiny, dwór i pałac, kościół
  31. Osada Drzonów – Lubuskie Muzeum Wojskowe w klasycystycznym pałacu
  32. Ośno Lubuskie – mury obronne i baszty, jeziora i lasy, kościoły, synagoga, mury obronne, ratusz,
  33. Pszczewski Park Krajobrazowy
  34. Rezerwat Przyrody „Buczyna Szprotawska”
  35. Rokitno – Sanktuarium Matki Boskiej Rokitniańskiej
  36. Siedlisko – zespół pałacowo-zamkowy
  37. Skwierzyna – ratusz, kościoły, spichlerz szachulcowy, kamienice
  38. Sława – śląskie lub lubuskie morze, pałac, kościoły, zabytkowe domy murowano-szachulcowe
  39. Słońsk – rezerwat ornitologiczny i ruiny zamku Joannitów, kościół
  40. Stany – najdłuższy stalowy most kolejowy w Europie
  41. Strzelce Krajeńskie – starówka, mury miejskie i bramy, ratusz, kościół, domy szachulcowe, 
  42. Sulechów – zamek, kościoły, ratusz, brama krośnieńska, zabytkowe domy, mury obronne, dawny zbór ewangelicki
  43. Sulęcin i okolice – śladami templariuszy, kościoły, zabytkowe domy, 
  44. Szlak Kościołów Drewnianych Regionu Kozła: świątynie w Chlastawie, Klępsku i Kosieczynie
  45. Szprotawa – stare miasto, dwuwieżowy ratusz, kościoły i mury miejskie
  46. Świdnica – dwór Kietliczów, obecnie Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza, kościoły
  47. Świebodzin – gigantyczny pomnik Chrystusa Króla, zamek joannitów, mury obronne i ratusz
  48. Świerkocin – ZOO Safari
  49. Ujście Warty – Rozlewiska i łąki Parku Narodowego
  50. Wschowa – ratusz, staromiejski cmentarz ewangelicki
  51. Zielona Góra – ratusz, kamienice, palmiarnia, Muzeum Etnograficzne w Zielonej Górze, Park Winny, Park Piastowski, Rezerwat przyrody Zimna Woda, Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza, Ogród Botaniczny
  52. Żagań – zespół klasztorny poagustiański, pałac książęcy i park, kościoły, pomnik i Muzeum Martyrologii Alianckich Więźniów Wojennych
  53. Żary – Kompleks zamkowo-pałacowy Dewinów, Bibersteinów i Promnitzów z XIII-XVI wieku, kościoły, ratusz, kamienice, wieże obronne, mury obronne, park pałacowy

W wielu powyższych miejscach byliśmy w latach 2000, 2001 , 2010 i 2018 – 52 te i jeszcze inne miejsca znajdziecie na naszej uproszczonej wyszukiwarce mapowej po kliknięciu na skrót nazwy województwa LBU:

Lubuskie - mapa uproszczona

Minigaleria z niektórych odwiedzonych miejsc poniżej:

Natknęliśmy się ostatnio na graficzne prace Pana Roberta M. Jurgi, przedstawiające lubuskie pałace i dwory (czasem też i zamki). Obszerny zbiór tych prac stał się dla nas inspiracją do stworzenia mapy obiektów oraz do niniejszego wpisu. Miło nam zacytować kilka zdań o autorze z jego strony internetowej:

Pracownia Robert M. Jurga
Pracownia Rekonstrukcji Historycznej i Reklamy Robert M. Jurga

Od 1988 roku współpracuje z europejskimi fundacjami, wykonując na ich zlecenia rekonstrukcje przestrzenne obiektów historycznych i architektonicznych. Rekonstruował m.in. Marinefestung Fort Kugelbake, fort Hoek van Holland, Kwatery Główne Hitlera (Führerhauptquartier) w Margival, Berchtesgaden, Kętrzynie, Pancerwerk w Besseringen i wiele schronów na Wale Zachodnim. Pełni rolę konsultanta w pracach konserwatorskich wykonywanych w Polsce, w Niemczech, Francji i Holandii. Zlecono mu aranżacje wnętrz w muzeach w Saarbrücken, Mutzig-Molescheim oraz Besseringen. Jest autorem książek i kilkudziesięciu artykułów dotyczących historii fortyfikacji.”.

Zachęcamy też do lektury przynajmniej niektórych informacji prasowych na temat Pana Roberta M. Jurgi – obszerny artykuł dostępny jest np. tutaj (skan artykułu) i wersja www – „Kontrakt rysownika fortyfikacji„, informacje encyklopedyczne dostępne są w Wikipedii, zachęcamy też do lektury wielu prac jego autorstwa – tutaj link do Google Books. Zachęcamy także do odwiedzin profilu facebookowego Pana Roberta M. Jurgi.

Dla lubiących czytać więcej polecamy Katalog Biblioteki Narodowej z listą lektur, w których autorem lub współautorem jest Rober M. Jurga.
Jego rysunki są małymi dziełami sztuki, po trosze użytkowej, i dzięki temu wystawiane są w wielu muzeach i galeriach sztuki. Jego specjalizacją są rysunki, akwarele, przestrzenne, rekonstruujące obiekty zabytkowe, otwarte (pokazujące wnętrza) co czyni je dodatkowo interesującymi dla miłośników nie tylko fortyfikacji.
Zachęcamy do obejrzenia bardzo interesującego wywiadu z Panem Robertem M. Jurgą na YouTube:

Dla fanów fortyfikacji polecamy książkę „Fortyfikacje III Rzeszy w rysunkach przestrzennych – Robert M. Jurga”:

Warto zacytować choćby mały fragment recenzji innej książki – „Bunkry są wśród nas – recenzja książki „Fortyfikacje III Rzeszy”„: „Ogromne skupisko zawartych tu informacji może nieco przestraszyć czytelnika początkującego, a na pewno zdumieć wszystkich sceptyków przekonanych, że „bunkry to tylko taka szajba”. Natomiast dla każdego, kto chce zrozumieć to zagadnienie, rozszerzyć i usystematyzować wiedzę, jest to lektura obowiązkowa. Warto, bo przecież mało gdzie w Polsce (ale również w innych miejscach Europy, po których z upodobaniem podróżujemy) nie wyzierają spod ziemi posępni betonowi świadkowie historii. Dzięki „Fortyfikacjom III Rzeszy” zimne, dotychczas milczące mury zaczynają żyć…„.

Z kolei dla zainteresowanych tematyką bardziej makabryczną polecamy książkę: „Machiny do tortur – Kat, narzędzia, egzekucje – Robert M. Jurga”:

Od Pana Roberta M. Jurgi otrzymaliśmy pliki graficzne do wykorzystania na mapie i we wpisie, za co składamy serdeczne podziękowania, gdyż są one znakomitym uzupełnieniem typowych turystycznych fotografii pałaców czy dworów. Grafiki te dobrze uwypuklają i odsłaniają piękno obiektów, skrytych często przed wzrokiem turystów za ogrodzeniami czy bujną roślinnością.

Poniżej mapa stworzona z grafik udostępnionych przez Pana Roberta M. Jurgę, w której czasami dodaliśmy też fotografie z miejsc już odwiedzonych przez nas. Lista obiektów umieszczonych na mapie obejmuje pałace i dwory (czasem zamki) w następujących miejscowościach (50): Biecz, Bobowicko, Bogaczów, Bojadła, Brody, Broniszów, Brzeźnica, Buków, Chichy, Chociule, Chotków, Dąbroszyn, Dąbrówka Wielkopolska, Dębinka, Dłużek, Drezdenko, Drwalewice, Drzonów, Glisno, Grabin, Gryżyna, Henryków, Iłowa, Jędrzychowice, Kalsk, Kargowa, Lasocin, Lubinicko, Lubniewice, Luboszyce, Mierzęcin, Mostki, Ojerzyce, Przełazy, Przytok, Rogi, Słońsk, Solniki, Sosny, Stanowice, Świdnica, Trzebiechów, Wiechlice, Wiejce, Wilkowo, Wojnowo, Zabór, Zatonie, Żagań, Żary. Powyższe obiekty na mapie oznaczone są ikonkami z niebieską ramką. Zdjęcie pokazujące się po kliknięciu na ikonce w lewym górnym rogu mapy  można powiększyć klikając na nim.
Linki do opisów zamieszczonych na mapie obiektów są dostępne po kliknięciu na ikonę na mapie lub nazwę miejsca z lewej strony mapy.

Poniżej zamieszczamy także projekt mapy pałaców i dworów w województwie lubuskim – wykonanie graficzne: Robert M. Jurga  http://robertjurga.pl/ :

Mapa pałaców i dworów w województwie lubuskim - wykonanie graficzne: Robert M. Jurga  http://robertjurga.pl/
Mapa pałaców i dworów w województwie lubuskim – wykonanie graficzne: Robert M. Jurga http://robertjurga.pl/

Oprócz pałaców, dworów i zamków w województwie lubuskim jest sporo ciekawych budowli sakralnych. Od Pana Roberta M. Jurgi otrzymaliśmy 62 skany jego akwareli przedstawiających kościoły zrębowe i szkieletowe. W poniższych dwóch minigaleriach możecie zobaczyć obiekty z następujących miejsc: Bojadła, Bolemin, Boryszyn, Brzeźno, Chartów, Chlastawa, Chocicz, Chwałowice, Ciemnice, Gądków Mały, Gorzyca, Gościmiec, Górecko, Grabin, Grabów, Gralewo, Janczewo, Jarogniewice, Kalsko, Karwin, Klepsk, Kołczyn, Kosieczyn, Krobielewo, Lipno, Lubiatów, Lubiechnia Mała, Lubięcin, Łagów, Łagówek, Łężyca, Międzylesie, Mosina, Mostki, Niedźwiedź, Nowa Wioska, Oksza, Osiecznica, Pielice, Pniów, Poźrzadło, Przeborowo, Przemysław, Przynotecko, Radachów, Radzików, Rokitnica, Rudna, Rybaki, Rzeczyca, Santoczno, Sękowice, Stare Drzewce, Stare Polichno, Świerkocin, Świety Wojciech, Trzebule, Wilenko, Witaszkowo, Wysoka, Zielona Góra, Żelechów. Kościoły na naszej interaktywnej mapie oznaczone są ikonkami z fioletową ramką.

Pierwsza część grafik z kościołami:

Druga część grafik z kościołami:

Poniżej zamieszczamy także projekt mapy kościołów w woj. lubuskim – wykonanie graficzne: Robert M. Jurga  http://robertjurga.pl/ :

Kościoły woj. lubuskiego - wykonanie graficzne: Robert M. Jurga  http://robertjurga.pl/
Kościoły woj. lubuskiego – wykonanie graficzne: Robert M. Jurga http://robertjurga.pl/

Województwo lubuskie, jak widać choćby z powyżej wymienionych i pokazanych miejsc, ma dużo do zaoferowania turystom w zakresie bardzo różnych grup tematycznych. Jednak wiedza o tym obszarze naszego kraju nie jest wśród potencjalnych odwiedzających tak rozległa i szczegółowa jak o innych, bardziej popularnych regionach w Polsce i tak dostateczna jakby tego życzyła sobie administracja województwa lubuskiego.

Zacytujemy tutaj mały fragment z Programu Rozwoju Lubuskiej Turystyki do roku 2020 z części II programowej: „Opis   sytuacji   otwarcia.   Misja   i   wizja   rozwoju   turystyki w województwie lubuskim. Lubuskie posiada  szereg rzeczywistych wyróżników na turystycznej mapie kraju. Region dysponuje  ponadprzeciętnymi  walorami  w  zakresie  następujących  form  turystyki: enoturystyka,  turystyka  militarna,  turystyka  wodniacka. W województwie  funkcjonują dwie   stolice –równorzędne  ośrodki miejskie   oraz  sieć  niezwykłej  urody  miast i miasteczek stanowiących rezerwuar rozwoju turystyki. Doskonała dostępność drogowa w  połączeniu  z zapleczem  wód  i  lasów  czynią  z  Lubuskiego  idealny  cel  podróży weekendowych  lub  dłuższych.  Wiele  festiwali  i  wydarzeń  o  tematyce  kulturalnej i kulinarnej uatrakcyjnia   pobyt   w regionie  szczególnie  w  sezonie  turystycznym. Powstająca sieć  tras  rowerowych, stanowi  niezbędny  łącznik  pomiędzy  różnorodnymi regionami  atrakcyjnymi  turystycznie.  Tak  wygląda  faktyczny  stan  rozwoju  turystyki w województwie lubuskim  w  roku  2013.  Jednak  region  w  świadomości  Polaków powszechnie nie istnieje. Brakuje skojarzeń, tak pozytywnych jak i negatywnych, które odnoszą się do regionu. Nazwa województwa powoli wchodzi do świadomości Polaków. Jednak  nawet  Ci, którzy mają  świadomość  istnienia  województwa  nie wiedzą, z czym kojarzyć  jego  ofertę.  Brak  skojarzeń  wynikać  może  z  rozproszonej  i  mało  skutecznej komunikacji  marketingowej  regionu w zakresie turystyki. Dodatkowo sytuację pogłębia niedostateczna  prezentacja  walorów  i  oferty  turystycznej  regionu  w  zasobach  sieci Internet. W regionie nie funkcjonuje efektywna platforma współpracy branży turystycznej i samorządów,  która  zajmowałaby  się  koordynacją  i  ukierunkowaniem  wysiłków podmiotów współtworzących gospodarkę turystyczną.”.

Zachęcamy do lektury powyższego dokumentu i zweryfikowania skuteczności jego realizacji przy okazji pobytów czy wycieczek do tego regionu.

Warto też zajrzeć do PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO NA LATA 2017-2020. W tym programie natrafimy na opis dziejów regionu i jego charakterystykę, a także opis krajobrazu kulturowego i układów urbanistycznych, układów ruralistycznych, architektury i budownictwa, parków i ogrodów, cmentarzy, zabytków techniki, tematycznych szlaków kulturowych.

Zachęcamy też do zgłębiania zasobów Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, w szczególności zakładki Zabytki.

Ciągle chyba za mało spopularyzowany jest Międzyrzecki Rejon Umocniony, który i my jak dotąd omijaliśmy z różnych powodów, kierując się w stronę bardziej „zwyczajnych” obiektów zabytkowych. Polecamy więc np. stronę https://bunkry.pl/ – Muzeum Fortyfikacji i Nietoperzy w Pniewie, a także stronę http://bunkry24.pl/ – Pętla Boryszyńska Międzyrzecki Rejon Umocniony.
Ze strony Wikipedii zamieszczamy krótki cytat: „Międzyrzecki Rejon UmocnionyMRU (niem. Ostwall albo Festungsfront im Oder-Warthe Bogen (FFOWB lub OWB) – co przetłumaczyć można jako: Umocniony Łuk Odry i Warty lub Front Ufortyfikowany Łuku Odry-Warty) – system umocnień stworzony przez Niemców w latach 1934–1944 dla ochrony wschodniej granicy Rzeszy (Bramy Lubuskiej i przedmościa odrzańskiego). Zlokalizowany w województwie lubuskim, nieopodal Międzyrzecza.
MRU składa się z trzech odcinków różniących się pod względem charakterystyki geograficznej otoczenia i nasyceniem obiektami fortyfikacyjnymi. Odcinek północny opiera się o rzekę Wartę pod Gorzowem Wielkopolskim, gdzie styka się z południową flanką Wału Pomorskiego i kończy w okolicach miejscowości Kursko i Pieski. Odcinek centralny, najsilniej ufortyfikowany, ciągnie się od Kurska przez KęszycęPniewo do Boryszyna. Odcinek południowy od Lubrzy do Odry łączy umocnienia MRU z Linią Środkowej Odry.
Od wschodu, na przedpolu MRU wzniesiono Pozycję Trzcielską, chroniącą główną linię fortyfikacji przed atakiem z marszu
.
Międzyrzecki Rejon Umocniony to jedne z największych podziemi fortyfikacyjnych świata. Podziemia odcinka centralnego MRU są obecnie rezerwatem nietoperzy, w którym zimuje ponad 30 tys. osobników należących do 12 gatunków nietoperzy. Łączną długość podziemnych korytarzy szacuje się na około 32–35 km„.
Zachęcamy do zajrzenia na bardzo ciekawą stronę: MRU – Miedzyrzecki Rejon Umocniony Festungsfront im Oder-Warthe Bogen
Grupa Warowna „Scharnhorst”  – gdzie można zobaczyć m.in. grafiki Roberta M. Jurgi.

Dla lubiących dłuższe lektury polecamy publikację „Lubuskie po drodze – Świat militariów i fortyfikacji„.

Opis rzeczywistej wycieczki po MRU znajdziemy w obszernym artykule: „Międzyrzecki Rejon Umocniony: O tym jak rzeka, jeziora i ląd służyły w armii III Rzeszy” – dla fanów MRU lektura obowiązkowa.

Polecamy wyczerpujące artykuły z sesji naukowych w publikacji: „Nowa Marchia prowincja zapomniana wspólne korzenie„, gdzie jak napisano we wstępie: „Wydawnictwo otwiera Wykład Roberta M. Jurgi poświęcony Międzyrzeckiemu Rejonowi Umocnionemu, jednej z największych zachowanych w Polsce fortyfikacji z XX wieku. Robert Jurga stosuje bardziej poprawną nazwę MRU tj. Front Forteczny Łuku Odry i Warty, przedstawia genezę jego powstania, budowę oraz wykorzystanie w czasie II wojny światowej. Osobno omawia powojenne losy tej fortyfikacji.”.

Dzięki Panu Robertowi M. Jurdze możemy pokazać poniżej kilkanaście grafik z Frontu Fortecznego Łuku Odry i Warty potocznie nazywanego Międzyrzeckim Rejonem Umocnionym:

Jak można ostatnio przeczytać na stronie „Nasza atrakcja będzie jeszcze bardziej atrakcyjna„: „Prawie 4,2 mln. zł kosztować będzie rozbudowa pawilonu wystawienniczego w Muzeum Fortyfikacji i Nietoperzy w Pniewie. Kolejnym etapem będzie uruchomienie w podziemiach kolejki wąskotorowej. Burmistrz Remigiusz Lorenz zaznacza, że realizacja tych inwestycji jest możliwa dzięki unijnej dotacji z programu Interreg Va w wysokości ponad 3 mln. 200 tys. zł.” – więc za 3 lata MRU będzie jeszcze bardzie dostępne i atrakcyjne.

Dla lubiących dane statystyczne dostępny jest też dokument „Województwo lubuskie w liczbach 2018”, gdzie np. można znaleźć ciekawe dane o turystycznych obiektach noclegowych począwszy od strony 23.

Z ciekawszych materiałów o województwie lubuskim warto zajrzeć do interaktywnego projektu – „Przewodnik multimedialny Polska Toskania – Interaktywna podróż po krainie wina i wrażeń” i do spisu aktualnie 104 artykułów pod wspólną nazwą „Polska Toskania”.

Dla dzieci Gazeta Lubuska przygotowała „TOP 15 atrakcji dla dzieci w Lubuskiem. Tu wasze pociechy nie będą się nudzić!”.

Innym ciekawym zbiorem atrakcji opisywanym w Gazecie Lubuskiej jest „LUBUSKIE. Atrakcje turystyczne. Lubisz ruiny, zamki, pałace? Te miejsca musisz zobaczyć!”.

Zachęcamy do przejrzenia strony: „Lubuski Szlak Wina i Miodu”, gdzie znajdziecie m.in. wykaz obiektów wraz z mapą: pasieki, winnice, muzea, agroturystyka.

Warto zajrzeć na strony Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego, choć w momencie redagowania tego wpisu był tam od miesiąca nieważny certyfikat bezpieczeństwa, ale sekretariat zobowiązał się powiadomić w tej sprawie odpowiednie osoby. Można stąd pobrać np. mapy parków i broszury informacyjne, obejrzeć galerie zdjęć z różnych parków, przeczytać różne ciekawostki i pomocne informacje aby zaplanować pobyt czy wycieczki.

Koniecznie też trzeba zajrzeć do oficjalnego dokumentu „ROCZNA OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM RAPORT WOJEWÓDZKI ZA ROK 2018„, w którym np. na stronie 28 można przeczytać, że: „Według danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej na obszarze województwa lubuskiego, a zwłaszcza w jego centralnej części, w 2018 roku średnia temperatura powietrza należała do najwyższych w skali kraju. Podobna sytuacja dotyczy maksymalnej temperatury dobowej w roku o prawdopodobieństwie wystąpienia 5%, której najwyższe w Polsce wartości zarejestrowano w zachodniej części województwa lubuskiego.” I dalej: „Temperatura minimalna w roku (o prawdopodobieństwie wystąpienia 5%) przyjmowała na obszarze woj. lubuskiego (obok woj. zachodniopomorskiego) najwyższe wartości w skali kraju, co świadczy o stosunkowo łagodnej zimie w porównaniu do pozostałego terenu Polski. W rozważanym województwie, w okolicach Zielonej Góry, położone są również obszary o najniższej w Polsce rocznej sumie opadu atmosferycznego. Szczególnie zauważalne jest zmniejszenie się na tym obszarze, w stosunku do średniej wieloletniej, sumy opadu w okresie zimowym.„.

Kolejne istotne dane o zanieczyszczeniu to: „Według danych Urzędu Statystycznego w 2017r. wielkość emisji gazów z zakładów zaliczanych do szczególnie uciążliwych w województwie lubuskim osiągnęła poziom ogółem 2 194,2 tys. Mg, co w odniesieniu do całkowitej ilości emitowanych gazów w Polsce stanowiło ok. 1%. W przypadku emisji gazów z wyłączeniem dwutlenku węgla wskaźniki te wyniosły odpowiednio: 8,71 tys. ton i 0,6%. Emisja zanieczyszczeń pyłowych z zakładów zaliczanych do szczególnie uciążliwych na obszarze województwa lubuskiego wyniosła 0,87tys. Mg (ton), co stanowiło 2,45% ogólnej masy emitowanych z tego typu zakładów zanieczyszczeń pyłowych na terenie Polski.„.
Na koniec najważniejsze dane w rozdziale 7.Wyniki oceny jakości powietrza strona 37 i następne: „Monitoring zanieczyszczenia powietrza przeprowadzony w 2018 r. na terenie województwa lubuskiego pod kątem ochrony zdrowia wykazał, iż stężenia dwutlenku siarki nie przekraczały obowiązujących stężeń dopuszczalnych. Na tej podstawie wszystkie strefy województwa lubuskiego zaliczono do klasy A.”.

Kolejno: „Pomiary dwutlenku azotu w 2018r. na terenie województwa lubuskiego wykazały, że stężenia tego zanieczyszczenia mieściły się poniżej obowiązujących poziomów dopuszczalnych dla obu ocenianych parametrów: stężeń średnich 1-godzinnych oraz średnich rocznych. Z tego względu wszystkie lubuskie strefy zaliczone zostały do klasy A.„.

Także: „Przeprowadzone w 2018r. pomiary wykazały, że stężenia tlenku węgla w powietrzu na obszarze województwa lubuskiego były znacznie niższe od poziomu dopuszczalnego. W związku z powyższym wszystkie strefy województwa lubuskiego zaliczono do klasy A. „.

Następnie: „Pomiary stężeń benzenu w powietrzu na terenie województwa lubuskiego były prowadzone w 2018r. w dwóch strefach:m. Zielona Góra oraz m. Gorzów Wlkp. Wyniki pomiarów pozwoliły zaliczyć te strefy do klasy A. W strefie lubuskiej nie prowadzono pomiarów BTX, dlatego (zgodnie z wytycznymi) do oceny tej strefy wykorzystano metodę analogii do wyników pomiarów automatycznych uzyskanych na stacji w Zielonej Górze oraz innych rejonów kraju o podobnym charakterze pod kątem emisji benzenu. Na tej podstawie strefę lubuską również zaliczono do klasy A.„.

I kolejne pomiary: „W roku 2018 stężenie ozonu było monitorowane w województwie lubuskim na sześciu stanowiskach pomiarowych –po jednym w Gorzowie Wielkopolskim i Zielonej Górze oraz czterech w strefie lubuskiej(Sulęcinie, Żarach, Wschowie oraz w Smolarach Bytnickich). … Na podstawie przeprowadzonych analiz opartych na wynikach pomiarów oraz modelowania stwierdzono, że poziom docelowy stężenia ozonu w powietrzu, określony ze względu na ochronę zdrowia ludzi,nie został przekroczony w żadnej strefie województwa lubuskiego, w wyniku czego otrzymały one klasy A. W przypadku ozonu oceny jakości powietrza dokonuje się również dla dodatkowego kryterium, jakim jest dotrzymanie poziomu celu długoterminowego, którym jest brak występowania w roku kalendarzowym przekroczeń poziomu 120 μg/m3 przez maksymalne dobowe stężenia 8-godzinne kroczące. Z uwagi na fakt, iż na wystąpienie tego typu przekroczeń wskazują zarówno wyniki pomiarów, jak i modelowania, stwierdzono, iż we wszystkich strefach województwa lubuskiego poziom celu długoterminowego nie został dotrzymany –uzyskały one w ocenie klasę D2. Termin osiągnięcia poziomu celu długoterminowego dla ozonu w powietrzu określono w przepisach prawnych na 2020 rok.„.

Pył PM10: „Na potrzeby rocznej oceny jakości powietrza pod kątem zanieczyszczenia pyłem zawieszonym PM10 wykorzystano wyniki pomiarów intensywnych prowadzonych w roku 2018 na łącznie sześciu stanowiskach we wszystkich strefach województwa lubuskiego. Dodatkowo, jako metodę uzupełniającą, wykorzystano obiektywne szacowanie oparte na analizie dostępnych wyników modelowania oraz danych dotyczących emisji pyłu. Ocenę dokonano z uwzględnieniem dwóch kryteriów –liczby dni z przekroczeniami poziomu dopuszczalnego przez średnie dobowe stężenia PM10, a także wartości średnich rocznych stężenia tego zanieczyszczenia. W przypadku pierwszego z tych kryteriów przekroczenie zarejestrowano na dwóch stanowiskach pomiarowych zlokalizowanych na obszarze strefy lubuskiej, w związku z czym uzyskała ona w ocenie klasę C. Dopuszczalna częstość przekroczeń poziomu 50μg/m3 nie została przekroczona przez średnie dobowe stężenia pyłu PM10 zanotowane na stacjach położnych w Gorzowie Wielkopolskim oraz Zielonej Górze. Szacowanie również nie wskazało na wystąpienie przekroczeń tego kryterium w tych dwóch strefach, w wyniku czego uzyskały one w ocenie klasę A.W przypadku klasyfikacji opartej na stężeniach średnich rocznych PM10 wobec braku zarejestrowania przekroczeń wszystkie strefy województwa lubuskiego oceniono z klasą A.„.

Pył PM2,5: „Prowadzone w 2018r. na terenie województwa lubuskiego na 4 stanowiskach pomiary stężenia pyłu zawieszonego PM2,5nie wskazały na wystąpienie przekroczenia poziomu dopuszczalnego określonego dla tego zanieczyszczenia w żadnej strefie. W wyniku oceny, uwzględniającej również uzupełniającą metodę szacowania opartą na analizie wyników modelowania dla 2018 roku oraz rozkład źródeł emisji, wszystkie strefy uzyskały w ocenie pod kątem ochrony zdrowia klasę A.„.

Ołów Pb w pyle PM10: „Pomiary stężenia ołowiu zawartego w pyle PM10na terenie województwa lubuskiego były prowadzone w 2018r. na 6 stanowiskach zlokalizowanych we wszystkich trzech strefach województwa. Na żadnym ze stanowisk nie zarejestrowano przekroczenia poziomu dopuszczalnego, wynoszącego 0,5 μg/m3, w związku z czym wszystkie strefy uzyskały w ocenie klasę A.„.

Arsen As w pyle PM10: „W roku 2018 nie zarejestrowano przekroczenia poziomu docelowego, określonego dla stężeń średnich rocznych arsenu, na żadnym ze stanowisk pomiarowych położonych na obszarze trzech stref w województwa lubuskiego. Pomiary stanowiły w tym przypadku podstawę oceny rocznej, w związku z czym wszystkie strefy uzyskały klasę A.„.

Kadm Cd w pyle PM10: „Pomiary stężenia kadmu zawartego w pyle PM10na terenie województwa lubuskiego były prowadzone w 2018r. na 6 stanowiskach zlokalizowanych we wszystkich trzech strefach województwa. Na żadnym ze stanowisk nie zarejestrowano przekroczenia poziomu docelowego, wynoszącego 5ng/m3, w wyniku czego wszystkie strefy uzyskały w ocenie klasę A.„.

Nikiel Ni w pyle PM10: „Podobnie, jak w przypadku pozostałych metali ciężkich, których stężenia podlegały analizie w ramach rocznej oceny jakości powietrza, pomiary niklu zawartego w pyle PM10na terenie województwa lubuskiego były prowadzone w 2018r. na 6 stanowiskach. Na żadnym z nich nie stwierdzono wystąpienia przekroczenia przez wartość średnioroczną poziomu docelowego, wynoszącego 20ng/m3, w związku z czym wszystkie strefy w województwie uzyskały w ocenie klasę A.„.

Benzo(a)piren w pyle PM10: „Na wszystkich sześciu stanowiskach pomiarów stężenia benzo(a)pirenu zawartego w pyle PM10, zlokalizowanych na obszarze województwa lubuskiego, wystąpiło przekroczenie poziomu docelowego określonego dla tego zanieczyszczenia ze względu na ochronę zdrowa ludzi. Na podstawie tych pomiarów uzupełnionych szacowaniem opartym o wyniki modelowania matematycznego,wszystkie strefy uzyskały w ocenie rocznej klasę C.”.

I w podsumowaniu: „Podsumowanie wyników oceny ze względu na ochronę zdrowia: W rocznej ocenie jakości powietrza, wykonanej na podstawie dostępnych informacji dla 2018 roku z uwzględnieniem kryteriów przyjętych ze względu na ochronę zdrowia ludzi, klasę C uzyskały wszystkie strefy ze względu na zanieczyszczenia powietrza benzo(a)pirenem, a także strefa lubuska ze względu na przekroczenie poziomu dopuszczalnego określonego dla stężeń 24-godzinnych pyłu PM10. W przypadku pozostałych parametrów wszystkie trzy strefy województwa zostały sklasyfikowane jako A. Ocenę przeprowadzono głównie w oparciu o wyniki pomiarów prowadzonych w roku 2018 na stacjach włączonych do sieci Państwowego Monitoringu Środowiska. Jako metody uzupełniające wykorzystano dla wybranych zanieczyszczeń dostępne wyniki modelowania, a także metody szacowania uwzględniające modelowanie, pomiary oraz informacje o lokalizacji źródeł i wielkości emisji zanieczyszczeń do powietrza.„.

A na koniec: „Strefy, w których wystąpiły przekroczenia
Przeprowadzenie rocznej oceny jakości powietrza wykazało wystąpienie w roku 2018 przekroczeń wybranych poziomów –kryteriów określonych w przepisów prawa dla poszczególnych substancji zanieczyszczających powietrze atmosferyczne –w następujących przypadkach:

a) dla strefy miasto Gorzów Wielkopolski – w odniesieniu do:
-poziomu docelowego stężeń benzo(a)pirenu zawartego w pyle PM10, określonego ze względu na ochronę zdrowia ludzi,
-poziomu celu długoterminowego stężeń ozonu, którego termin osiągnięcia wyznaczono na rok 2020, określonego ze względu na ochronę zdrowia ludzi,

b) dla strefy miasto Zielona Góra – w odniesieniu do:
-poziomu docelowego stężeń benzo(a)pirenu zawartego w pyle PM10, określonego ze względu na ochronę zdrowia ludzi,
-poziomu celu długoterminowego stężeń ozonu, którego termin osiągnięcia wyznaczono na rok 2020, określonego ze względu na ochronę zdrowia ludzi,

c) dla strefy lubuskiej – w odniesieniu do:
-poziomu dopuszczalnego stężeń pyłu zawieszonego PM10, określonego ze względu na ochronę zdrowia ludzi,
-poziomu docelowego stężeń benzo(a)pirenu zawartego w pyle PM10, określonego ze względu na ochronę zdrowia ludzi,
-poziomu celu długoterminowego stężeń ozonu, którego termin osiągnięcia wyznaczono na rok 2020, określonego ze względu na ochronę zdrowia ludzi,
-poziomu celu długoterminowego stężeń ozonu, którego termin osiągnięcia wyznaczono na rok 2020, określonego ze względu na ochronę roślin.

Ponadto, w dodatkowej ocenie wykonanej dla pyłu zawieszonego PM2,5, dotyczącej dotrzymania poziomu dopuszczalnego, tzw. II fazy, którego termin osiągnięcia wyznaczono na dzień 1stycznia 2020 r., stwierdzono wystąpienie przekroczenia na jednym, niewielkim, obszarze strefy lubuskiej.„.

Warto w powyższym zakresie zacytować jeszcze ten fragment raportu: „Wyniki te są gromadzone i przetwarzane w bazie wojewódzkiego systemu akwizycji danych, a także w krajowej bazie danych monitoringu jakości powietrza JPOAT 2,0, będącej elementem Systemu Informatycznego Inspekcji ochrony Środowiska EKOINFONET. Dane przetwarzane w tym systemie są dostępne za pomocą Portalu Jakości Powietrza Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (www.powietrze.gios.gov.pl), jako wyniki bieżące z sieci pomiarów automatycznych oraz jako gotowe zbiory zweryfikowanych wieloletnich serii pomiarowych. Na portalu tym publikowane są ponadto, między innymi, podstawowe informacje dotyczące poszczególnych stacji pomiarowych, a także raporty i opracowania dotyczące problematyki jakości powietrza w Polsce, w tym raporty z wynikami krajowych ocen jakości powietrza i inne analizy dotyczące stopnia zanieczyszczenia atmosfery. Przekazywane są w nim do wiadomości publicznej również bieżące komunikaty i ostrzeżenia, a także prognozy stanu zanieczyszczenia powietrza. Aktualne oficjalne informacje na temat poziomów koncentracji zanieczyszczeń na obszarze województwa lubuskiego oraz całego kraju można również uzyskać za pomocą dostępnej na urządzenia przenośne aplikacji Jakość Powietrza w Polsce, opracowanej i nadzorowanej przez GIOŚ.„.

Zapytacie co wspólnego z turystyką i wypoczynkiem ma jakość powietrza? Odpowiedź jest chyba dość oczywista: w dobie coraz gęstszego smogu chcielibyśmy wypoczywać w możliwie sterylnych warunkach, aby swoje zdrowie poprawić, a nie pogorszyć. Więc wspólnie musimy się nauczyć nie tylko interpretować wyniki takich raportów jak ten cytowany powyżej, ale też efektywnie wyciągać z nich wnioski zarówno przy planowaniu wypoczynku, jak i co do dalszego życia w konkretnym miejscu… Warto więc wpisać w Google frazę „roczna ocena jakości powietrza w województwie” i sprawdzić jak to powietrze „wygląda” w różnych regionach. Dla ułatwienia poniżej linki do takich raportów – tu jest link do wszystkich województw za rok 2018, a poniżej linki do raportów w województwach :

Na koniec jeszcze raport zbiorczy za rok 2018 – „Ocena jakości powietrza w strefach w Polsce za rok 2018„. Warto przeczytać choćby podsumowanie od strony 117.

Warto też ściągnąć ze strony https://airly.org/pl/materialy/raporty-airly – Raport o stanie powietrza w Polsce w latach 2017-2019 #OddychajPolsko.

Na stronie https://airly.eu/map/pl/ można na bieżąco śledzić jakość powietrza nie tylko w Polsce.

Zachęcamy także do lektury obszernego (16 stron) Raportu specjalnego o stanie powietrza opublikowanego w numerze 2/2020 czasopisma Komputer Świat 
Stron o smogu w Polsce jest sporo, więc warto je systematycznie przeglądać. Zerknijcie np. na https://smogowe.info/, https://www.polskialarmsmogowy.pl/polski-alarm-smogowy.html  lub https://radarburz.pl/mapa-smogu/ .

Jednak warto też zdawać sobie sprawę z różnic w prezentacji jakości powietrza opisanych tutaj.

Oczywiście popularnym miejscem do znalezienia najważniejszych informacji o województwie lubuskim może być Wikipedia.

Poniżej druga część naszych zdjęć z województwa lubuskiego:

Zachęcamy także do lektury naszego wcześniejszego wpisu: „Mierzęcin zachwyca i przyciąga nawet z daleka„.

Mamy nadzieję, że wystarczająco zachęciliśmy Państwa do odwiedzin województwa lubuskiego. Czy hasło reklamowe „Lubuskie Warte Zachodu” się u was sprawdzi w praktyce – mamy nadzieję, że tak. Planując więc urlopy w roku 2020 (i następnych) warto wziąć pod uwagę dłuższy lub choćby krótszy pobyt w województwie lubuskim, a nawet tylko przejeżdżając pomiędzy punktami docelowymi przez ten piękny i ciekawy region Polski warto zajrzeć do przynajmniej niektórych pokazanych w tym wpisie miejsc.

Jeśli nasze wskazania konkretnych miejsc uznacie za niekompletne, to dajcie nam znać o miejscach, które Waszym zdaniem warto/trzeba dodać.

W internecie znajdziecie sporo serwisów związanych z wyszukiwaniem miejsc wypoczynkowych i noclegowych w różnych regionach Polski. Dla województwa lubuskiego jednym z takich serwisów może być np.: http://www.zaplanujwczasy.pl/wojewodztwo+lubuskie,4.html
lub https://www.booking.com/resorts/region/pl/lubuskie.pl.html .

Loading


Jedna odpowiedź do “Lubuskie impresje (foto)graficzno-turystyczne – wycieczkowo-urlopowe zaproszenie”

  1. Lubuskie to jedyne województwo, gdzie nie byłem jeszcze rowerem. Może w tym roku wreszcie się uda.

Zostaw komentarz = Leave a comment

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.