Kiedy na przełomie kwietnia i maja’2015 przemierzaliśmy rejony województw dolnośląskiego i opolskiego to staraliśmy się dotrzeć do miejsc, w których jeszcze do tej pory nie byliśmy, ale wiedząc, że w wielu poprzednio odwiedzonych sytuacja się zmienia, to także te miejsca odwiedzaliśmy ponownie, niejako kontrolnie, aby porównać ich stan pomiędzy kolejnymi wizytami.
Zachęcamy więc do zajrzenia do naszych poprzednich wpisów:
Jeszcze błyszczy, ale już czeka na poprawę wizerunku – Moszna’2015, Gorzanów – powrót z bezmiaru nicości, Uratowany zabytek, wzorcowa miejscowość czyli Kamień Śląski, Kamieniec Ząbkowicki – przerwany zastój, Kopice na kolejnym zakręcie… czy zabytek ma szanse na lepsze jutro?, Nyskie blaski – zachęta do odwiedzin.
Dzisiaj tylko kilka obrazków z innych miejscowości — poniżej Otmuchów:
i krótki film z tego miejsca:
Tuż obok Otmuchowa znajdziemy rzadkość na skalę europejską — pałac w kształcie elipsy w Zwierzyńcu:
I film z tego miejsca:
Poniżej krótki film z Paczkowa:
Niedaleko od Otmuchowa leży Paczków:
Poniżej film z Paczkowa:
Wszystkie te miejsca warte są odwiedzenia, bo mają ciekawą historię — linki do Wikipedii podaliśmy pod nazwami miejscowości — i zachowało się w nich wiele cennych zabytków. Choć gdy pospacerowaliśmy chwilkę po Paczkowie, to wrażenie wyjątkowości tego miejsca przyćmiewał nam stan wielu budynków. To ciekawe miasto wymaga pilnych działań konserwatorskich i mamy nadzieję, że między innymi pomysł opisany tutaj: „Poznaj koncepcję rewitalizacji kamienic i plomby w Rynku” szybko dojdzie do realizacji.
W pokazywanym pałacu myśliwskim w Zwierzyńcu pod Otmuchowem nowy właściciel uratował zabytek, ale jego praca styka się z problemami „zapachowymi” pobliskiego przedsiębiorcy rozsiewającego po okolicy odór ze swojej chlewni… Cóż, można powiedzieć, że okolice zabytków nie zawsze pachną i trzeba być przygotowanym na podobne okoliczności. Jednak w tym przypadku ten kontrast piękna i smrodu bywa chwilami porażający. Z takiej sytuacji władze i odpowiednie urzędy powinny wyciągnąć szybko odpowiednie wnioski, bo atrakcyjność Otmuchowa i okolic to nie tylko troska o zabytki, ale także o zdrowie ludzi mieszkających w bliższej i dalszej okolicy czy też przybywających tu tylko turystycznie.
Kiedy my wędrowaliśmy po województwie opolskim i dolnośląskim Hannibal Smoke opublikował na Facebooku wpis „Dolny Śląsk. 10 powodów do wstydu„, w którym pokazał tylko 10 przykładów zabytków, które już raczej szans na „przeżycie” czy odbudowę nie mają:
Poniżej zacytujemy treść tego wpisu:
„Wysmakowane filmowe reklamówki powściągliwie zachęcają, by jedynie ,,dotknąć” dolnośląskich tajemnic. Jakby zbytnia ciekawość była źle widziana, mogła podkopać wizerunek czarującej sielanki…
Jeden z najpiękniejszych regionów Polski słusznie promuje się z pomocą tego, co tu najlepsze: wspaniałej przyrody i bogactwa kultury materialnej. Nikogo nie dziwi obsadzanie w rolach głównych zamków i pałaców, skoro obiektów rezydencjonalnych województwo dolnośląskie ma najwięcej. Samych zamków jest tu 99, podczas gdy w kolejnym śląskim zaledwie 36. Monumentalny Książ czy baśniowo położona Czocha to regionalne ikony oblegane przez turystów i ekipy filmowe. Rośnie popularność Doliny Pałaców i Ogrodów, w której błyszczą odrestaurowane rezydencje Wojanowa, Karpnik, Łomnicy, Staniszowa czy Jeleniej Góry. A co z resztą? Dlaczego region nie przechwala się innymi ,,dolinami pałaców i ogrodów”? Przecież istnieją niemal w każdym powiecie z zabytkami niekiedy cenniejszymi od tych renomowanych…
Wedle służb konserwatorskich na 770 zabytkowych rezydencji karygodnie zaniedbywanych jest około 600. Choć z roku na rok coraz więcej podnosi się z upadku, co druga to kopnięta w krzaki ruina zdana na łaskę sił natury. Tragiczną miarą postępu są coraz rzadsze przypadki fizycznego unicestwienia, które kiedyś były na porządku dziennym.
W 1945 roku na Dolnym Śląsku znajdowało się ponad 1500 rezydencji. Połowa została zrównana z ziemią i choć chcielibyśmy, żeby było inaczej, w niewielkim stopniu to zasługa działań wojennych i wandalizmu Armii Czerwonej. Komunistycznym patentem była rozprawa ze wszystkim, co niemieckie i burżuazyjne, państwowy szaber dzieł sztuki, masowe rozbiórki na rzecz zrujnowanych miast centralnej Polski i ostentacyjna tolerancja dla pospolitego rabunku i dewastacji zabytków.
Z dzisiejszej perspektywy trudno obiektywnie osądzać tamtą rzeczywistość i ludzi ukształtowanych przez 6 lat wojny i okupacji, żyjących w opresyjnym systemie politycznym i w niepewnych powojennych granicach. Jednak dziś mamy inny system, inne pokolenie, ugruntowane granice, życzliwe stosunki z Niemcami, wreszcie unijne wsparcie dla ratowania europejskiej spuścizny kulturowej. I co? Czasem trudno oprzeć się wrażeniu, że… prawie nic się nie zmieniło. W niezliczonych przypadkach bezradne są służby konserwatorskie, bezczynne organy ścigania, bezkarni złodzieje i wandale, niewrażliwe lokalne wspólnoty i kompletnie apatyczne środowisko naukowe. Jakby fatalne, powojenne nawyki na dobre zakorzeniły się w państwie, które przestało funkcjonować.
Jak dawniej tłumaczymy się brakiem pieniędzy, choć tak niewiele trzeba, by ruinę odgruzować, usunąć śmieci i samosiejki, postawić płot, tablicę informacyjną i zabezpieczyć mury. Innymi słowy, okazać szacunek historii, zapewnić zabytkowi tożsamość i przetrwanie.
To absolutne minimum, na które zasługują wszystkie zabytki, w tym bezcenne rezydencje przedstawione w tej publikacji. Miały szczęście, nie ucierpiały w czasie wojny. Zobacz, co z nich zrobiliśmy. A to tylko czubek góry lodowej…„
Niektóre z tych miejsc także już kiedyś odwiedziliśmy — poniżej Piotrkowice:
Poniżej Ratno Dolne:
Prosimy przeczytać także nasze wcześniejsze wpisy:
– DOLNY ŚLĄSK – „ZABYTKOWA” KATASTROFA,
– DOLNY ŚLĄSK TO WIĘCEJ NIŻ WROCŁAW,
– DOLNEGO ŚLĄSKA PERSPEKTYWA W ZAKRESIE OCHRONY DZIEDZICTWA,
– WIĘCEJ PROGRAMU W PROGRAMIE DLA DOLNEGO ŚLĄSKA !,
– POPATRZMY NA ZABYTKI W SWOICH REGIONACH I PROGRAMY OPIEKI NAD NIMI – 2 – WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE.
Przemierzając Polskę, szczególnie tylko te miejsca, które w ostatnich latach wypiękniały np. Wojanów w Dolinie Pałaców i Ogrodów i które są słusznym powodem do dumy, pamiętajmy, że ogromna liczba zabytków ciągle czeka (czy doczeka?) na pomoc i uśmiech losu, a tysiące z nich już straciliśmy bezpowrotnie, także przy pośrednim naszym udziale — nie zauważaliśmy lub nie chcieliśmy zauważyć tego problemu, nie domagaliśmy się reakcji odpowiednich urzędów, nie rozliczaliśmy urzędników i właścicieli. Itp., itd. Obojętność zabija zabytki skutecznie, niestety od lat…
Jedna odpowiedź do “Chwalmy to co należy pochwalić, ale pamiętajmy o wielu powodach do wstydu”
Swietnie zrobione wszystko.zrobiliscie kawal POLSKI,tylko gdzie jest mòj Dzierzoniòw? Godny pochwaly fakt ze mozna to wszystko zobaczyç bez koniecznego logowania się wczesniej.BRAWO,BRAWO,BRAWO.Czekam naDDZ.