Kiedy ostatnio byliśmy w Kamieńcu Ząbkowickim w 2002 roku obraz tego zabytku z zewnątrz jeszcze urzekający, ale od wewnątrz ciągle zastygły na etapie powojennych zniszczeń, nie dawał turystom pełnej radości ze zwiedzania. Owszem, ruiny są też ciekawe, ale gdy mamy świadomość, jak w tym miejscu było nie tak dawno, to oglądanie zniszczonych wnętrz grożących praktycznie katastrofą budowlaną wzbudzało mało optymistyczne uczucia.

Kamieniec Ząbkowicki'2002
Kamieniec Ząbkowicki’2002

Poniżej jedno zdjęcie wykonane w tym roku w pałacu z fotografii archiwalnej dostępnej na wystawie „Twórcy i dzieje zespołu pałacowo-parkowego w Kamieńcu Ząbkowickim”.

Kamieniec Ząbkowicki na fotografii archiwalnej
Kamieniec Ząbkowicki na fotografii archiwalnej

Poniżej aktualny stan Sali Przyjęć (Sali Balowej).

Kamieniec Ząbkowicki - Sala Przyjęć
Kamieniec Ząbkowicki – Sala Przyjęć (Sala Balowa)

Widać już dobrze efekty prac konserwatorskich przy sklepieniach sali balowej oraz tarasie widokowym.  Dokładniej odtworzone sklepienia widać na poniższym zdjęciu.

Kamieniec Ząbkowicki - Sala Przyjęć (Sala Balowa)
Kamieniec Ząbkowicki – Sala Przyjęć (Sala Balowa)

Ten tytułowy przerwany zastój możliwy był po przejęciu obiektu przez gminę. „Po wygaśnięciu umowy dzierżawy pałac powraca pod bezpośredni zarząd właściciela, tj. Gminy Kamieniec Ząbkowicki. Ogólny stan kompleksu był katastrofalny.” – czytamy na skromnej jeszcze stronie pałacu.

Zarówno kiedyś jak i obecnie największe wrażenie robi chyba widok pałacu z pewnej odległości.

Kamieniec Ząbkowicki'2015
Kamieniec Ząbkowicki’2015

Po podejściu bliżej widok jest coraz ciekawszy.

Kamieniec Ząbkowicki'2015
Kamieniec Ząbkowicki’2015

Rozmiar zabytku dobrze obrazuje też widok z pałacowego tarasu, także poddanego gruntownemu remontowi.

Kamieniec Ząbkowicki'2015
Kamieniec Ząbkowicki’2015

A zdjęcia z nieco niższego poziomu poniżej tarasu widokowego także pokazują, choć obecnie jedynie fragmentarycznie, jak tu kiedyś było.

Kamieniec Ząbkowicki'2015
Kamieniec Ząbkowicki’2015

Inne ujęcie poniżej.

Kamieniec Ząbkowicki'2015
Kamieniec Ząbkowicki’2015

Jeszcze niżej widok ciągle jest piękny i zachęcający do kolejnych zdjęć.

Kamieniec Ząbkowicki'2015
Kamieniec Ząbkowicki’2015

To, co zrobiono tu po przejęciu zabytku przez gminę, choć wydaje się niewielkim fragmentem w porównaniu do całego założenia architektonicznego, jest jednak na tyle widoczne i istotne, że odwiedzającym ten obiekt turystom po raz kolejny, mającym w pamięci (i na fotografiach) poprzedni stan robi się jakby weselej, uśmiech na ustach i radość w oczach to częsty objaw i oby takie wrażenia były coraz mocniejsze przy kolejnych odwiedzinach.

Kamieniec Ząbkowicki'2015
Kamieniec Ząbkowicki’2015

Cieszymy się bardzo, że obiekt o tak ciekawej historii (polecamy artykuł: „Turystyczny cud w Kamieńcu Ząbkowickim – nowe życie monumentalnego pałacu„)  ma obecnie troskliwego gospodarza, który nie tylko prowadzi prace konserwatorskie, ale też dzięki zaangażowaniu w ochronę tego zabytku daje pracę już ponad 100 osobom.

Kamieniec Ząbkowicki'2015
Kamieniec Ząbkowicki’2015

Dla tych, co nie znają historii pałacu tylko fragment z Wikipedii:
W 1838 właścicielką dóbr kamienieckich stała się królewna niderlandzka Marianna Orańska, która w tym samym roku zleciła wykonanie projektu przyszłej rezydencji Karlowi Friedrichowi Schinklowi, ówcześnie jednemu z najwybitniejszych architektów[4]. 15 października na wzgórzu (zwanym Grodowym Wzgórzem) położono kamień węgielny. Prace budowlane, ze względu na stan zdrowia Schinkla, nadzorował młody architekt, Ferdinand Martius. W 1848 prace przerwano z powodu rozwodu księżnej z Albrechtem Hohenzollernem, księciem pruskim. Wznowiono je dopiero w 1853. Założenia tarasowo-ogrodowe zaprojektowane zostały w 1858 przez Petera Josepha Lenné, generalnego dyrektora Ogrodów Pruskich. Rok później rozpoczęto budowę tarasów wiodących do pałacu. 8 maja 1872 uznaje się za datę zakończenia prac przy budowie pałacu i wokół niego. Tego dnia po północno-wschodniej stronie pałacu nastąpiło odsłonięcie pomnika Nike, ustawionego na jedenastometrowej kolumnie. W 1873 z okazji ślubu syna Albrechta Marianna przekazała mu zarząd nad całością dóbr śląsko-kłodzkich, w tym również nad pałacem.

Podczas II wojny światowej Niemcy urządzili tutaj magazyn przejściowy dla zwożonych z całego Śląska dzieł sztuki. Np. zbiory i archiwalia z Wrocławia rozlokowano w pałacu, w ujeżdżalni, oraz w pobliskim kościele i zabudowaniach parafialnych. Po 1945 wyposażenie pałacu zostało wywiezione bądź zdewastowane, w lutym 1946 cały kompleks spłonął, prawdopodobnie podpalony przez żołnierzy radzieckich. Część marmurów z pałacu użyto przy budowie Sali Kongresowej w warszawskim Pałacu Kultury i Nauki.

Na poniższym zdjęciu udostępnionym przez MKiDN, a które można zobaczyć na wystawie w pałacu, pokazano jak obiekt wyglądał w latach 20-tych XX wieku.

Kamieniec Ząbkowicki w latach 20-tych XX wieku
Kamieniec Ząbkowicki w latach 20-tych XX wieku

Pewne wyobrażenie o wielkości obiektu daje ostatni fragment z opisu w Wikipedii: „Bryła pałacu jest zbudowana na planie prostokąta 75,3 na 48,3 m. Cztery wieże narożne mają 33,6 m wysokości. Kubatura pałacu wynosi 90 tys. m³, natomiast powierzchnia użytkowa to blisko 20 tys. m². Dziedzińce wewnętrzne mają wymiary 19,5 na 18,2 m i przedziela je arkadowy krużganek, łączący ścianę północno-wschodnią i południowo-zachodnią.” A pewnym odniesieniem do skali obiektu jest zdjęcie poniżej.

Kamieniec Ząbkowicki'2015
Kamieniec Ząbkowicki’2015

Ten rozmiar zabytku jest wyzwaniem samym w  sobie dla prac konserwatorskich i dla planów przywrócenia świetności temu miejscu. Jak napisano w cytowanym powyżej artykule, plan zakłada doprowadzenie zabytku do dawnego stanu w roku 2030 – to dla tak ogromnego wyzwania i rozmiaru czas dość krótki, ale na razie postępy prac świadczą o determinacji władz gminy, a odwiedzający obecnie to miejsce na pewno życzą wszystkim zaangażowanym w to dzieło dużego przyśpieszenia i konsekwentnej realizacji ambitnych zamierzeń.

Kamieniec Ząbkowicki'2015
Kamieniec Ząbkowicki’2015

O ile tempo prac będzie ciągle na podobnym poziomie, to Kamieniec Ząbkowicki powinien być stałym punktem w corocznych planach wycieczkowych większości turystów zwiedzających Dolny Śląsk. Może chociaż widok tego ratowanego zabytku będzie jakimś zalążkiem rekompensaty za powojenną stratę wieluset obiektów zabytkowych, które już nie doczekały ratunku i zapomniane przez kolejne generacje władz są jedynie śladem w pamięci po bogactwie tego regionu.

Kamieniec Ząbkowicki'2015
Kamieniec Ząbkowicki’2015

Będąc w Kamieńcu Ząbkowickim, należy pamiętać, że: „Zwiedzanie pałacu rozpoczyna się co godzinę od 10 do 17. Bilety do nabycia w kościele poewangielickim (ulica Zamkowa 6) 15 min. przed pełną godziną. Kasa czynna od 9.30 do 17.00. Fontannę przy maszynowni można podziwiać  w weekendy od godziny 12:00 do 24:00, w pozostałe dni od godziny 16:00 do 22:00.” Na szczęście w naszym przypadku gdy śpieszyliśmy się, aby zdążyć na tę pełną godzinę i nie nabyliśmy biletów na dole, nasz uprzejmy i wyrozumiały przewodnik pozwolił nam zwiedzić pałac i po zwiedzaniu odprowadził nas do kasy, gdzie dopełniliśmy biletowej formalności.

Kamieniec Ząbkowicki'2015 - kościół poewangielicki i jednocześnie kasa
Kamieniec Ząbkowicki’2015 – kościół poewangielicki i jednocześnie kasa biletowa

Poniżej widok na fontannę na stawie przed budynkiem maszynowni (biogazowni).

Kamieniec Ząbkowicki'2015
Kamieniec Ząbkowicki’2015

Świetnym uzupełnieniem wycieczki po Kamieńcu Ząbkowickim, mogłaby być wycieczka po Zespole klasztornym opactwa cysterskiego. I choć dostępne jest skromne muzeum, to główna atrakcja – kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba Starszego –  jest na ogół niedostępny dla turystów. Można jedynie podziwiać go z zewnątrz.

Mamy nadzieję, że zaangażowanie pracowników obsługujących pałac udzieli się także władzom kościelnym Kamieńca Ząbkowickiego i dla wspólnego dobra czy interesu turystycznego także kościół parafialny będzie stale dostępny dla zwiedzających, nawet w ramach oddzielnej opłaty za kolejny bilet wstępu.

Kamieniec Ząbkowicki'2015
Kamieniec Ząbkowicki’2015

Zapraszamy też na nasz krótki film:

Zapraszamy też do lektury naszego wpisu z roku 2019.

Loading


Zostaw komentarz = Leave a comment

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.