Wielkanoc zgodnie z opisem z Wikipedii nazywana jest bardzo różnie:
Wielkanoc, Niedziela Wielkanocna, także: Wielka Niedziela, Zmartwychwstanie Pańskie, w prawosławiu: Pascha, mazow. Wielki Dzień – najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie upamiętniające zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa, obchodzone przez Kościoły chrześcijańskie wyznające Nicejskie Credo (325 r.)”.

Do samej nazwy dochodzi jeszcze skomplikowany system obliczania daty tego święta — tego opisu nie będziemy już cytować, odsyłając zainteresowanych do powyższej strony w Wikipedii. W tym roku w Kościele rzymskokatolickim święto to wypadło 5 kwietnia, a w Kościele prawosławnym obchodzone będzie 12 kwietnia.

Kościół św. Michała Archanioła w Binarowej
Kościół św. Michała Archanioła w Binarowej

Jest więc teraz bardzo dobry moment, aby pokazać kilka drewnianych cerkwi i kościołów będących wspaniałymi zabytkami, choć mającymi często także skomplikowaną historię.

Cerkiew Opieki Matki Bożej w Bielance
Cerkiew Opieki Matki Bożej w Bielance

Cerkiew Opieki Matki Bożej w Bielance zgodnie z opisem z Wikipedii: „Pierwsza cerkiew w Bielance została zbudowana w 1650. Zachowana do dziś świątynia jest jednak o 103 lata młodsza i znajduje się w innym miejscu, niż wcześniejszy obiekt. W 1947, w czasie wysiedleń ludności łemkowskiej z Bielanki w ramach Akcji „Wisła”, cerkiew została podpalona, jednak zniszczeniu uległ tylko dach. Po 1947 obiekt przejął Kościół łaciński. Budynek został odremontowany i przykryty dachem kalenicowym. W drugiej połowie lat 50. dawni mieszkańcy Bielanki zaczęli wracać do wsi i cerkiew stała się świątynią parafii prawosławnej, jednak katolicy obrządku łacińskiego zachowali prawo jej współużytkowania. Po 1989 legalnie działać zaczął również Kościół greckokatolicki i również jego parafia otrzymała możliwość korzystania z obiektu.

Na mocy ustawy cerkiew w Bielance, jako jedyna z cerkwi w południowej Polsce, o jakie spór toczyły Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny i Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego, przeszła na własność tego drugiego, za odszkodowaniem dla prawosławnych. Obecnie w cerkwi odprawiane są nabożeństwa rzymskokatolickie i greckokatolickie. Świątynia służyła również miejscowej parafii prawosławnej do czasu zbudowania przez prawosławnych własnej cerkwi(wrzesień 2014).”

Kościół św. Michała Archanioła w Binarowej będący zabytkiem z listy UNESCO ma też bardzo ciekawą i długą historię — za Wikipedią: „Pierwszy kościół drewniany został zbudowany około 1400 roku (wspomina o nim Jan Długosz). Spłonął pod koniec XV w. Obecnie istniejąca świątynia została wybudowana około 1500 roku. Nie wiadomo, kiedy dokładnie odbyło się jej poświęcenie i konsekracja. W ciągu następnych stuleci przeprowadzono szereg konserwacji mających na celu zachowanie tego obiektu w jak najlepszym stanie. W 1908 poważnie zniekształcono świątynię m.in. poprzez zmianę pokrycia dachów (gont zastąpiono blachą miedzianą), szalunek gontowy ścian zastąpiono deskowaniem, a zaskrzynienia w nawie podparto arkadami filarowymi, a od 1990 roku podjęto zabiegi renowacyjne mające przywrócić jej pierwotny wygląd.

Od 2010 do 2012 były prowadzone prace renowacyjne we wnętrzu kościoła (m.in. wymiana posadzki), mające na celu likwidację szkód spowodowanych powodzią w 2010 roku.

Kościół św. Michała Archanioła w Binarowej
Kościół św. Michała Archanioła w Binarowej

Kolejnym pięknym zabytkiem z Listy światowego dziedzictwa UNESCO jest Cerkiew św. Paraskewy w Kwiatoniu – krótki cytat z opisu w Wikipedii: „Cerkiew została wybudowana w drugiej połowie XVII wieku. Za datę budowy często podawany jest rok 1700. Wieża została dostawiona w 1743 roku. Datę tę odszukano na jednej z belek konstrukcji. Może odnosić się ona jednak jedynie do remontu starszej wieży. Jest to najstarsza pewnie datowana wieża cerkwi łemkowskiej. Po akcji „Wisła” w 1947 roku świątynia zaczęła być użytkowana jako kościół rzymskokatolicki, należący do parafii w Uściu Gorlickim. Obecnie we współużytkowaniu Rzymskich Katolików i Grekokatolików

Cerkiew była wielokrotnie odnawiana. Remonty korpusu przeprowadzono w latach 1811, 1904, 1967 oraz w latach 90. XX wieku, zaś remonty wieży – w latach 1863, 1911, 1928, 1967 oraz w latach 90. XX wieku. W 2011 r. wykonano czyszczenie pokrycia gontowego całej cerkwi.

 Cerkiew św. Paraskewy w Kwiatoniu
Cerkiew św. Paraskewy w Kwiatoniu

Cerkiew Opieki Matki Bożej w Hańczowej to kolejny drewniany zabytek o ciekawej historii: „Cerkiew w Hańczowej istniała już w XVII w. Niektóre źródła podają, że jej prezbiterium powstało w 1644. Obecny obiekt został wzniesiony w I połowie XIX stulecia na miejscu pierwotnej świątyni. Być może sama wieża jest starsza i pochodzi z XVIII w. Obiekt gruntownie odnawiany w 1871 oraz w latach 1960–1968. Ostatnie rozległe prace konserwatorskie i remontowe zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz prowadzone były w latach 1989–2012.

Do przeprowadzenia w 1947 Akcji „Wisła” była to cerkiew greckokatolicka, następnie w latach 1947–1958 służyła wiernym obrządku łacińskiego. Mimo tego postępowała jej dewastacja i w 1956 została podjęta decyzja o jej rozbiórce i wywiezieniu wyposażenia do składnicy ikon w Łańcucie. Cerkiew uratował powrót kilku rodzin wysiedlonych w 1947, których członkowie własnymi siłami wyremontowali ją, oraz powołanie w Hańczowej parafii prawosławnej. Mieszkańcy Hańczowej odnowili cerkiew w jedyny możliwy dla nich sposób, wymieniając przegniłe drewno i zabezpieczając dach. Polichromie zostały odrestaurowane dopiero po 1989. W 1958 cerkiew zaczęła na nowo pełnić funkcje liturgiczne. Jest to jedna z lepiej odrestaurowanych w Polsce cerkwi typu łemkowskiego.„.

Cerkiew Opieki Matki Bożej w Hańczowej
Cerkiew Opieki Matki Bożej w Hańczowej

Cerkiew św. Michała Archanioła w Mochnaczce to przykład typowych zmian historycznych dla tych okolic: „Cerkiew powstała w XVIII w. Przekształcona poważnie w 1846, wybudowano wtedy nowe prezbiterium, dotychczasowe włączając do powiększonej nawy i przykrywając oba człony wspólnym dachem. Odnawiana w latach 1923, 1929 i 1960-1964.

Cerkiew łemkowska, typ północno-zachodni, wariant młodszy z poważnymi przekształceniami. orientowana, drewniana, konstrukcji zrębowej, pierwotnie trójdzielna. Obecnie składa się z wydłużonego nowego prezbiterium zamkniętego trójbocznie, nieco szerszego dawnego prezbiterium, jeszcze szerszej nawy i wydłużonego, prostokątnego babińca. Wschodnia część nowego prezbiterium pełni funkcję zakrystii.

Po wysiedleniu Łemków w ramach akcji Wisła, od 1947 r. cerkiew użytkowana jako kościół rzymskokatolicki pw. Matki Bożej Częstochowskiej, od 1951 r. parafialny.

Cerkiew św. Michała Archanioła w Mochnaczce
Cerkiew św. Michała Archanioła w Mochnaczce

Dla pełniejszego obrazu oraz dla zachęcenia do odwiedzin tych pięknych miejsc poniżej także kilka filmów.

Cerkiew Opieki Matki Bożej w Bielance

Cerkiew Opieki Matki Bożej w Hańczowej

Cerkiew św. Paraskewy w Kwiatoniu

Loading


Zostaw komentarz = Leave a comment

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.