Czytając opublikowane ostatnio artykuły w związku z zapowiedzianą możliwością przesunięcia z Kancelarii Prezydenta RP do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego funduszy przyznawanych do tej pory Narodowemu Funduszowi Rewaloryzacji Zabytków Krakowa wydaje się, że obudziły się nagle lokalne ambicje przede wszystkim polityków, którzy stają przed perspektywą utraty głosów swoich lokalnych wyborców.

Kraków'2008
Kraków’2008

Zacznijmy od postulatów opublikowanych tu: „Postulowane zmiany w Narodowym Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa ” – w skrócie pomysł opisany jest tak:
Przesunięcie Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa z Kancelarii Prezydenta RP do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz jego przekształcenie w dwa nowe fundusze: Fundusz Pomników Historii i Obiektów z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO (chroniący zabytki najcenniejsze) oraz Pogotowie Konserwatorskie (zabezpieczające zabytki zagrożone)”.

W naszym wpisie z listopada’2012: „Apel o sprawiedliwy podział funduszy na ochronę zabytków w Polsce i dalej idące propozycje” pisaliśmy m.in. „Problem finansowania ochrony zabytków jest jednak dużo szerszy i samo zabranie środków z jednego funduszu aby rozdzielić te środki na większą ilość zabytków, być może także w Krakowie, ale zapewne w mniejszym wymiarze, nie uzdrowi sytuacji ogólnej, choć może zapoczątkuje – i w tym upatrujemy nadzieję dla zabytków w Polsce – racjonalny i sprawiedliwy system myślenia na ten temat, ocenę stanu zabytków i w końcu przydział koniecznych środków.”. We wpisie tym proponowaliśmy także na podstawie dyskusji w grupie Ratujemy polskie zabytki na Facebooku „14.Stworzenie Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Polskich Zabytków mającego w dyspozycji konkretne środki finansowe na działalność na terenie całego kraju. Ujęcie subwencji i dotacji na fundusz co roku w ustawie budżetowej.” I dalej: „Choć pomysł stworzenia Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Polskich Zabytków jest pewną kopią „lokalnego” Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, to jednak wydaje nam się, że stworzenie gremium autorytetów, ale nie jako ciała doradczego do jakiegoś innego ośrodka decyzyjnego, ale posiadającego rzeczywisty wpływ  na rozdział środków finansowych byłoby rozwiązaniem skuteczniejszym i dużo bardziej niezależnym od Generalnego Konserwatora Zabytków.

Dalej mamy kolejny artykuł „Kraków przegrywa walkę o zabytki z lobby wrocławskim”, w którym zaraz pod tytułem znajdziemy znamienny tekst: „KONTROWERSJE. Radni zaapelowali do małopolskich parlamentarzystów o obronę interesów naszego miasta. Kraków coraz częściej jest pomijany przy podziale państwowych pieniędzy. Teraz możemy stracić fundusze na ochronę zabytków.” Oraz potem: „Radni zarzucają posłom z Małopolski, że Kraków jest „ogrywany” przez inne regiony, a oni niewiele z tym robią.”. Na końcu tego artykułu jest też pomysł: „Jutro na spotkaniu zabytkowych miast we Wrocławiu Kraków zaproponuje inne rozwiązanie – powołanie Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Miast Historycznych z pulą ok. 150 mln zł. Obok Krakowa miałyby z niego korzystać na początek: Warszawa, Wrocław, Gdańsk, Toruń, Łódź, Lublin i Zamość. Podziałem pieniędzy w każdym z tych miast zajęłyby się społeczne komitety – na wzór krakowskiego SKOZK-u.

Kraków'2008
Kraków’2008

Kolejny artykuł: „Przeczytałem… Fundusz na remonty zabytków odpływa” także ze znamiennym podtytułem: „Minister kultury chce zabrać Krakowowi 40 milionów złotych rocznie idących z budżetu państwowego od lat na odnowę tutejszych zabytków. Argument za zabraniem jest zaledwie jeden, argumentów przeciw ? Tyleż samo.” zawiera m.in. ciekawe podsumowanie: „Jęki tutejszych parlamentarzystów – teraz, gdy kamień został ruszony i być może ów fundusz zostanie zlikwidowany – to klasyczny przykład ich działania. To znaczy – niedziałania albo robienia wszystkiego za późno. Wszędy w świecie parlamentarzyści, z jakiej by partii nie pochodzili, tworzą lobby swej małej ojczyzny, ona ich łączy, daje poczucie wspólnoty i satysfakcję tej wspólnoty reprezentowania.

Pod tym ostatnim artykułem napisaliśmy nasz komentarz, w którym na końcu prosimy:
„Warto zgłosić swoje pomysły do projektu Krajowego Programu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2016, tak jak próbujemy to społecznościowo zrobić w grupie Ratujemy polskie zabytki na Facebooku – przeczytajcie ten wpis – „Propozycje zmian do projektu Krajowego Programu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2016”.

Z samego narzekania niewiele wynika… Może jednak warto przemyśleć pomysły Fanów zabytków (ale także grona fachowców podpisanych pod propozycjami zmian w programie MKiDN):
1.Zgrupowanie celów i zadań według stopnia ich pilności
2.Wyznaczenie w trybie pilnym działań mających ratować zabytki zagrożone
3.Zrewidowanie podstaw aksjologicznych i filozofii ochrony dziedzictwa kulturowego w celu sformułowania nowoczesnej polityki zrównoważonego zarządzania tym dziedzictwem
4.Podjęcie pilnej reformy ustawodawstwa i przepisów prawnych mających wpływ na ochronę dziedzictwa. Opracowanie przepisów wykonawczych.

To tak na początek. Działajmy planowo i skutecznie, a nie jedynie medialnie i nie wyskakujmy z lokalnymi „szabelkami”, kiedy w całym kraju potrzeby w dziedzinie ochrony dziedzictwa są ogromne i od dziesięcioleci brak tu dobrego programu działania.”

Mamy jeszcze jeden artykuł: „Przedstawiciele największych miast rozmawiali o rewaloryzacji zabytków„, a w nim m.in. znamienna wypowiedź: „Koordynator tej inicjatywy przedstawiciel Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia Marek Karabon powiedział PAP w sobotę, że wrocławskie spotkanie przedstawicieli dużych miast „to klub bogatych, których stać na zadbanie o własne zabytki„.

My, proponując powołanie pogotowia konserwatorskiego, chcemy, by z tych ponad stu milionów złotych przeznaczać pieniądze również na ratowanie niszczejących zabytków w małych miejscowościach, o które rzadko ktoś się upomina” – dodał Karabon.

Aktualizacja 14.10.2013

Mamy kolejne wieści – w artykule „Spór o miliony na zabytki. Prezydent Wrocławia poparł Kraków” wszystko mówiący podtytuł: „Prezydent Dutkiewicz niespodziewanie poparł projekt Krakowa utworzenia Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Miast Historycznych. Tak Kraków chce ocalić swoją uprzywilejowaną pozycję w rozdziale pieniędzy na zabytki„, ale dalej mamy w pewnym kontraście następującą informację:
III Kongres Ruchów Miejskich, który skończył się w niedzielę w Białymstoku, negatywnie ocenił inicjatywę krakowską. „Traktujemy tę inicjatywę jako próbę stworzenia z kilku ośrodków »klubu uprzywilejowanych «. Apelujemy o równe traktowanie wszystkich miast i wsi, przy czym wsparcie centralne powinno być kierowane do tych ośrodków, które samodzielnie nie są w stanie poradzić sobie z ochroną i opieką nad swoim dziedzictwem” – czytamy w wydanym oświadczeniu kongresu.

– Centralne fundusze na ochronę zabytków powinny być dzielone według kryteriów ich wartości i stanu technicznego, nie możemy doprowadzać do powstania kolejnego klubu bogatych tylko dlatego, że mają większą siłę przebicia – mówi Marek Karabon z TUMW. – Na Dolnym Śląsku zabytki grożą zawaleniem i my jesteśmy za to odpowiedzialni.

Całe oświadczenie z kongresu można znaleźć też tu: „Stanowisko III Kongresu Ruchów Miejskich w sprawie sprawiedliwego podziału środków na ochronę zabytków” – tu tylko fragment: „Wierzymy, że dziedzictwo jest jednym z kluczowych narzędzi budowania i wzmacniania tożsamości społeczności lokalnych, a co za tym idzie wspierania ich rozwoju. Dlatego też uważamy, że centralne fundusze na ochronę zabytków powinny być dzielone sprawiedliwie, według kryteriów wartości obiektów (artystycznej, historycznej i naukowej) oraz ich stanu technicznego – a nie, tak jak obecnie, w dużej mierze faworyzować zabytki zlokalizowane w Krakowie.

Sprzeciwiamy się również propozycji Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, który postuluje utworzenie Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Miast Historycznych mającego objąć tylko wybrane miasta, według obecnej propozycji: Wrocław, Poznań, Kraków, Toruń, Gdańsk, Warszawę, Lublin, Łódź oraz Zamość. Traktujemy tę inicjatywę jako próbę stworzenia z kilku ośrodków „klubu uprzywilejowanych”. Apelujemy o równe traktowanie wszystkich miast i wsi, przy czym wsparcie centralne powinno być kierowane do tych ośrodków, które samodzielnie nie są w stanie poradzić sobie z ochroną i opieką nad swoim dziedzictwem.

Warto przeczytać także krótką recenzję obecnego wymachiwania „szabelkami” przez znamienite grona: „Kto Kraków wybudował ?” – tu zacytujemy tylko fragment: „Te dwa cytaty trzeba uwiecznić, uzmysławiają one, że w Polsce istnieją obywatele i zabytki drugiej kategorii. Jedni mieszkają na ziemiach „rdzennie polskich”, inni za mentalną granicą której nie przekraczają nawet umysły profesorskie. W XXI wieku wciąż rzucane są hasła żywcem przeniesione z propagandowych broszur wczesnego PRL, jakby Bierut i Gomółka wciąż byli żywi w pewnych kręgach.„.

Budujmy więc całościowy program dla całej Polski, a nie potrząsajmy lokalnymi „szabelkami”. Do zrobienia w ochronie zabytków jest ogromnie dużo, tak jak ogromne są potrzeby nie zaspokojone od dziesięcioleci w tej materii. I nie skupiajmy się przy tym na atrakcyjnych wyborczo stosunkowo dobrze zadbanych dużych miastach, ale przede wszystkim na terenach poza nimi.

Z innej strony – oddolne działania na rzecz zabytków są bezcenne, ale próby dzielenia pieniędzy, naszych wspólnych, na jedynie kilka i tak dość zasobnych miast, to nie ta droga dla dziedzictwa w Polsce, o którą nam chodzi.

Kraków'2008
Kraków’2008

O zabytkach pisaliśmy też tu:

– Czy zabytki w Polsce przetrwają kolejny sezon?
– Zabytkowe życzenia na każde święta i na co dzień
– Facebook czy Google+ to za mało!
– Krzyżtopór – trwała ruina czy trwały brak koncepcji?
– Czy to już tylko stracone nadzieje dla zamku/pałacu w Pilicy?
– Zamkowe przebudzenie prywatnych inwestorów i nie tylko
– Kolejny mocny film „Zaginiona Hiroszima”
– Ratowanie zabytków – teoria i praktyka, a może referendum?
– Nowe zamki – stare i nowe problemy
– Polska Dolina Loary – start i zamierzenia
– DOLNY ŚLĄSK TO WIĘCEJ NIŻ WROCŁAW
– Konające zabytki – aby nie przegapić ważnych wpisów z Facebooka
– Czy zabytki w Polsce oprócz ludzi z pasją mogą liczyć na bardziej konkretny plan ratunkowy i rzeczywiste wsparcie państwa?
– Zapaść moralna i fizyczna zabytków w Polsce
– Czy to tylko szum informacyjny? Nowe podejście do zabytków w Polsce
– 11.11 – Turystyczna duma i niedosyt
– Apel o sprawiedliwy podział funduszy na ochronę zabytków w Polsce i dalej idące propozycje
– List otwarty do WKZ – chcielibyśmy zapytać o merytoryczne przyczyny, które stwarzają Państwu najwięcej problemów w codziennej pracy przy ochronie zabytków
– Krótka odpowiedź Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach
– Czas się wziąć do roboty skoro koniec świata nie nastąpił !
– Ratownicy zabytków listy piszą, a DWKZ… udaje, że odpowiada
– Aby nie tylko dziury w ziemi świadczyły o naszej historii
– Piękne, ciekawe, tajemnicze miejsca w Polsce albo puste krajobrazy pozbawione śladów historycznych budowli
– „Nie zabytek jest ważny ale jego doskonałe odzwierciedlenie na papierze”
– Dotacje dla aktywnych i zaradnych, a dla reszty zabytków nawet brak koncepcji
– Niby wszyscy o tym wiedzą jak jest źle, ale brak jest konsekwentnej myśli jak realizować ochronę zabytków
– Dolny Śląsk – „zabytkowa” katastrofa
– Klub Oficerski w Twierdzy Modlin – powstrzymać dzieło zniszczenia
– Sławików – wrzód na sumieniu… czy tylko konserwatorów z urzędu?
– Policzony czas zabytków w Polsce
– Nieruchomości zabytkowe z Dolnego Śląska na sprzedaż w roku 2013
– Poświąteczne zabytkowe otrzeźwienie – czyli plamy zapomnienia
– Alergia na zabytki – jak leczyć?
– 32 lata bez zmian – zabytki niszczeją nadal
– Uczmy się szybko od innych jak ratować zabytki – nie wymyślajmy na nowo przysłowiowego koła
– Inni robią to skutecznie od dawna – czy w Polsce też jest to możliwe?
– Najwyższy czas na rachunek sumienia – 70 lat grzechu pioniera Ziem Odzyskanych
– Linków kilka o zaniedbaniach w ochronie zabytków
– Zabytki w Polsce – czy i kiedy damy im prawdziwą szansę?
– Wydarzenie – Analiza projektu Krajowego Programu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami 2013–2016
– Wstępna analiza projektu Krajowego Programu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami 2013–2016
– Czy partycypacja może być alternatywą dla najbrzydszego kraju świata?
– Propozycje zmian do projektu Krajowego Programu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2016

Loading


Zostaw komentarz = Leave a comment

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.