Dzisiaj krótko na temat wyzwania, jakie podejmują niektórzy właściciele obiektów zabytkowych.

Od dłuższego czasu z ogromnym zainteresowaniem śledzimy losy pałacu w Gorzanowie.

Byliśmy tam w 2002 roku i już wtedy obiekt był w stanie wymagającym podjęcia prac przynajmniej zabezpieczających.

Gorzanów'2002
Gorzanów’2002

Jak można przeczytać na stronie pałacu: http://www.palacgorzanow.pl/index.php/historia
Po II wojnie światowej w budynku zakwaterowano przesiedleńców z okolic Stanisławowa, zachowane niemal bez zmian założenie pałacowo-parkowe niszczało, było dewastowane, rozkradane. W latach 90-tych XX wieku gmina sprzedała je obywatelce Austrii. Pozostawanie w jej rękach nie uratowało już bardzo zniszczonego zabytku. Dachy zaczęły się walić, stropy – częściowo powycinane, częściowo zawilgocone i przegniłe – także runęły. Mury uległy spękaniom. Kolejny właściciel – nie zabezpieczył nieruchomości i tuż po zakupie – wystawił ją na sprzedaż”.

Gorzanów'2002
Gorzanów’2002

Widząc, z jakim zaangażowaniem Fundacja Pałacu Gorzanów podchodzi do bardzo trudnego zadania uratowania tego pięknego miejsca, uważamy, że należy ten wysiłek nie tylko docenić, ale także pokazać go szerzej. Na tej samej stronie czytamy: „Fundacja Pałac Gorzanów została właścicielem kompleksu pałacowo-parkowego w Gorzanowie w listopadzie 2012 roku. Przystąpiono do ratowania parku i budynków. Zrekonstruowano i postawiono nowe dachy nad skrzydłem wschodnim i zachodnim, rekonstruowane są stropy, przemurowano ogromną ilość rozspojonych, sypiących się murów. Jeszcze w 2012 roku zostały złożone wnioski do NFOŚiGW o dofinansowanie prac renowacyjnych w parku oraz do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o dofinansowanie prac zabezpieczających, remontowo-budowlanych w pałacu oraz o dofinansowanie rozpoczęcia prac konserwatorskich prowadzących do uratowania jeszcze istniejących polichromowanych drewnianych stropów renesansowo-barokowych.

W styczniu 2013 roku Fundacja złożyła do Marszałka Województwa Dolnośląskiego wniosek o dotację na roboty budowlano-zabezpieczające i rekonstrukcję budynku skrzydła wschodniego przy dziedzińcu południowym.

Gorzanów’2002
Gorzanów’2002

A o stanie pałacu można przeczytać na stronie  m.in.: „Po II wojnie światowej osiedlona tam ludność z kresów wschodnich przestała dbać o obiekt, a nawet w skrajnych przypadkach wykorzystywała cenne elementy wyposażenia pałacowego do własnych celów. Stan obecny po 60 latach zaniedbań można nazwać ruiną. W 2010 roku jedna z właścicielek podjęła próbę zabezpieczenia konstrukcji dachowej, jednak źle przeprowadzone prace remontowe spowodowały dalszą dewastację obiektu (rys. 4). Bogato zdobione wnętrza, które do tej pory nie zostały zdewastowane i rozkradzione, ulegają degradacji pod wpływem czynników atmosferycznych, a bogata dekoracja stiukowa ścian i stropów ginie w oczach.

Przeprowadzone latem 2012 prace inwentaryzacyjne pozwoliły określić główne uszkodzenia występujące w omawianym obiekcie, do których można zaliczyć: uszkodzenia dachu w części centralnej pałacu, uszkodzenia i braki stropów, uszkodzenia sklepień, pęknięcia i zarysowania ścian, zawilgocenia murów, stropów i posadzek, uszkodzenia posadzek i tynków”.

Pokazana na tej stronie dokumentacja fotograficzna uzmysławia rozmiar zniszczeń i wieloletnich zaniedbań.

Archiwalny widok zespołu pałacowego w Gorzanowie - grafika ze strony pałacu
Archiwalny widok zespołu pałacowego w Gorzanowie – grafika ze strony pałacu

W podsumowaniu napisano: „Przeprowadzona inwentaryzacja uszkodzeń oraz badania pozwoliły określić aktualny stan techniczny przedmiotowego obiektu. Degradacja pałacu jest postępująca, a kolejnym częściom obiektu grozi awaria lub nawet katastrofa budowlana. Aby zapobiec dalszej destrukcji i niszczeniu pałacu należy przede wszystkim zabezpieczyć konstrukcję przed wpływami atmosferycznymi poprzez wymianę więźby i pokrycia dachu w skrzydle wschodnim, oraz zapewnić poprawne odprowadzanie wody opadowej z połaci dachowych. Ze względu na zarejestrowane pęknięcia ścian zaleca się usztywnić konstrukcję w miejscach, gdzie brak części lub całości stropów. Usztywnienie konstrukcji można uzyskać poprzez zabudowanie nowych stropów bądź zastosowanie tymczasowych ściągów. Uszkodzenia ścian nośnych należy zabezpieczyć poprzez iniekcję zaprawą cementową oraz zbrojenie prętami stalowymi zabetonowanymi w bruzdach prostopadłych do kierunku zarysowania. Drewniane stropy, które zachowały się w dobrym stanie, ze względu na swoje zabytkowe walory można wzmocnić np. poprzez zastosowanie taśm z włókien węglowych (taśmy CFRP), a w miejscach stwierdzonej degradacji biologicznej szczególnie w miejscach oparcia belek drewnianych można wykonać wymianę elementów lub wzmocnienia profilami stalowymi albo nakładkami drewnianymi. Przed wprowadzeniem nowych obciążeń użytkowych na zabytkowe stropy drewniane należy wykonać badania materiałowe – przy zbyt niskiej nośności można rozważyć zespolenie zabytkowych stropów drewnianych ze współczesną płytą żelbetową. Takie rozwiązanie nie tylko zwiększy nośność elementów, ale znacząco usztywni konstrukcję, zapobiegając dalszemu rozwojowi pęknięć i zarysowań ścian nośnych.

Wieloletnie zaniedbania dotyczące utrzymania obiektu w odpowiednim stanie technicznym są bardzo trudne do nadrobienia, jednak podjęte działania zabezpieczające przez nowych właścicieli zespołu pałacowego w Gorzanowie napawają optymizmem i pozwalają sądzić, że uda się przywrócić dawną świetność pałacowi jak i całemu jego otoczeniu.

Ten ostatni fragment opinii Akademii Górniczo-Hutniczej napawa optymizmem. Tym bardziej że fundacja intensywnie planuje swoje prace, pozyskuje dofinansowania (choć na razie skromne) i profesjonalnie dokumentuje w Internecie kolejne etapy remontu.

Wszyscy podejmujący się podobnych zadań wiedzą, że jest to wyboista droga wymagająca wielu wyrzeczeń, ogromnych nakładów finansowych i poświęcenia obiektowi dużej części swojego życia.

My patrzymy na to przedsięwzięcie jedynie jako zwykli turyści i fani obiektów zabytkowych licząc, że możliwie szybko Gorzanów powróci do grona uratowanych obiektów zabytkowych w Polsce i będzie kolejnym wspaniałym przykładem dbałości o nasze wspólne dziedzictwo historyczne. Dlatego zarówno na Facebooku, jak i naszym blogu zachęcamy wszystkich do udzielenia fundacji pomocy – o tym, w jaki sposób można pomóc, napisano na stronie: http://www.palacgorzanow.pl/index.php/fundacja/jakpomoc

Aby uratować wyjątkowy zabytek oraz pomóc stworzyć w nim centrum kulturalno-edukacyjne i otworzyć dla publiczności, Fundacja inwestuje własne środki oraz stara się o dofinansowanie z instytucji, które takie środki przyznają (m.in. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marszałek Województwa Dolnośląskiego, itd.)

Potrzebna jest jednak każda pomoc, dlatego gorąco zachęcamy do przekazywania na rzecz Fundacji darowizn, w celu realizowania przez nią działalności statutowej.

Darowizny mogą być przekazywane w formie przelewu na konto bankowe Fundacji oraz w formie gotówkowej lub rzeczowej.

Fundacja dokumentuje każdą wpłatę i przekazanie darowizny Umową Darowizny oraz Potwierdzeniem Przekazania Darowizny.

Fundacja przyjmuje materiały dokumentujące przeszłość pałacu i parku w Gorzanowie.

W celu uzgodnienia formy udzielenia wsparcia prosimy o kontakt telefoniczny pod numerem tel.: 601 81 06 47 lub o wypełnienie formularza kontaktowego, znajdującego się na stronie (wypełnij Formularz Kontaktowy).

Na obecnym etapie potrzebujemy także wszelkich materiałów rozbiórkowych, które mogłyby wspomóc odbudowę pałacu. Jeśli ktoś z Państwa posiada stary budynek ceglany, z którego moglibyśmy pozyskać drewno, cegłę, elementy kamienne itp., prosimy o kontakt telefoniczny: tel. 601 81 06 84.

Poznaj, Polub, Pomóż - Gorzanów
Poznaj, Polub, Pomóż – Gorzanów

Loading


3 odpowiedzi na “Gorzanów – czy uda się powrót do świetności?”

Zostaw komentarz = Leave a comment

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.