Święta minęły w śnieżnym puchu choć to już kwiecień. A spod tego białego przykrycia wyłaniają się rzeczywiste obrazy wielu miejsc mogących być przysłowiowymi perłami na turystycznej mapie Polski, a jednak obecnie są raczej ogromną plamą zapomnienia…

Kiedy w 2000 roku byliśmy w Paczkowie, to zapewne dzięki pięknej pogodzie miasto zrobiło na nas bardzo pozytywne wrażenie.

Paczków'2000
Paczków’2000

Założony w 1254 roku Paczków szczyci się wieloma pięknymi zabytkami, a szczególnie murami obronnymi z 19 basztami i 3 wieżami bramnymi –  dlatego nazywany  bywa śląskim  Carcassonne.

Paczków'2000
Paczków’2000

Paczków dysponuje więc wieloma atutami aby być miejscem chętnie odwiedzanym przez turystów.

Jednak czas mija, a w artykule „Paczkowa nie stać na remont zabytków. Władze liczą na pomoc prezydenta RP” czytamy m.in.: „Gdyby miasto miało wykonać wszystkie konieczne remonty w zabytkowym centrum, musiałoby wydać 55 milionów złotych.” – to jest skala aktualnych potrzeb, a to tylko jedno z wielu takich miast na Dolnym Śląsku i nie tylko.

W 2010 roku byliśmy w Chełmsku Śląskim – słynącym z XVIII-wiecznych domów tkaczy i wielu innych zabytków, co w tak małej miejscowości jest zjawiskiem unikatowym.

Chełmsko Śląskie'2010
Chełmsko Śląskie’2010

Jednak pokazane przez Hannibala Smoke’a aktualne obrazy z Chełmska to kolejna plama w pozytywnym odbiorze tego miejsca. W albumie zatytułowanym „MELANCHOLIA KOŃCA ŚWIATA. Chełmsko Śląskie” – poniżej tylko jedno zdjęcie z tego albumu –

Hannibal_Smoke - MELANCHOLIA KOŃCA ŚWIATA. Chełmsko Śląskie
Hannibal_Smoke – MELANCHOLIA KOŃCA ŚWIATA. Chełmsko Śląskie

autor napisał: „Jeśli ktoś trafi tu przez przypadek, pokonując dramatycznie zrujnowaną drogę, będzie zdumiony. Ponad 300-letnimi domami tkaczy, które należą do najważniejszych symboli dolnośląskiego dorobku kulturowego, jeszcze starszym kościołem i nadzwyczajnym zespołem kamienic, których …na wsi być nie powinno. 
Kiedy w XIII wieku Chełmsko pojawiło się na kartach historii, było już miastem. Jeszcze w latach 30. minionego wieku z dwoma hotelami, gospodami i schroniskiem prosperowało znakomicie na szlaku turystycznym z Kamiennej Góry do Czech. Z ostatniej wojny wyszło nietknięte, a jednak jakiś głupiec odebrał mu prawa miejskie. I nadal nie ma mądrego, który potrafiłby je odzyskać. Tymczasem kryzys na wsi, która w niczym wsi nie przypomina, trwa już 7. dziesięciolecie. Wydaje się, że o Chełmsku wiedzą wszyscy. Tylko nikt o nim …nie pamięta.

Czytając wpis blogowy: „Wieprze nad perły” i oglądając np. zdjęcie:

Brzezinka
Brzezinka

nie dziwimy się słowom użytym przez autora: „Jeżeli w najbliższych latach nie zostaną podjęte prace zabezpieczające, pałac i tak zginie ponieważ z każdym dniem jest coraz gorzej. Czy nowy właściciel podejmie się tego trudno dzisiaj powiedzieć. W Brzezince wciąż śmierdzi… Pobliska świniarnia zabija wszelkie nadzieje na przyszłość dla tego miejsca. W tym przypadku, podobnie jak w wielu innych, rzucono wieprze nad perły. W Brzezince dosłownie…”

Kolejne miejsce z zabytkową plamą to Jawor. Zamek w 2002 roku fotografowaliśmy raczej z daleka:

Jawor'2002
Jawor’2002

Bo choć to zabytek okazały i mieściło się w nim wiele instytucji to jednak jego stan już wtedy nie był zadowalający.

Jawor'2002
Jawor’2002

W 2006 roku zrobiliśmy jedynie zdjęcie wejścia do zamku:

Jawor'2006
Jawor’2006

Bo reszta była już równie smutna. W 2011 roku już go nie fotografowaliśmy…

Aktualne zdjęcia zamku pokazał też Hannibal Smoke w albumie „OBCIACH. Zamek w Jaworze”. Jedno ze zdjęć (składanka) z tego albumu poniżej:

Hannibal Smoke - OBCIACH. Zamek w Jaworze
Hannibal Smoke – OBCIACH. Zamek w Jaworze

Nie dziwi więc także opis podany przez autora: „Z oddali sprawia wrażenie okazałej, solidnej budowli, z bliska – monumentalnej, obsranej meliny. Zamek położony niemal w centrum miasta posiada wielu użytkowników, którzy pasują tu jak pięść do nosa. Próżno jednak szukać gospodarza. W oknach dechy, dykta, folia, u podnóża murów szpetne garaże, gówna, butelki i śmieci. Ulokowany na dziadowskim dziedzińcu pomnik zamiast oddawać hołd, urąga pamięci ofiar II wojny światowej.

Przez blisko 800 lat istnienia zamek w Jaworze był świadkiem wielu ponurych wydarzeń, pełniąc m.in. rolę więzienia i miejsca egzekucji. Dziś sam jest nieszczęsną, pogardzaną ofiarą, czemu przygląda się bezczynnie położone po sąsiedzku …Centrum Zarządzania Kryzysowego.

W tym momencie warto przypomnieć także pewną akcję zapoczątkowaną m.in. tym albumem: „Nie do zobaczenia. Do wyburzenia.” Jedno ze zdjęć poniżej:

Dolny Śląsk. Nie do zobaczenia. Do wyburzenia.
Dolny Śląsk. Nie do zobaczenia. Do wyburzenia.

I opisaną także w tym wpisie: „Nie do zobaczenia. Do wyburzenia.” Autor wpisu podaje krótkie streszczenie: „Ponad 300 dolnośląskich pałaców jest w kompletnej ruinie, ponad 570 jeszcze stoi, ale najczęściej jest w kiepskim stanie. 250 w ogóle zniknęło z powierzchni ziemi. Dla miłośników śląskiej historii ta sytuacja to bezprecedensowe w Europie barbarzyństwo.

Reportaż TVP dostępny jest tu: https://www.youtube.com/watch?v=Bp9gXbiAHJU i można go zobaczyć poniżej:

Na koniec warto przeczytać także wpis: „Nieistniejące pałace – podsumowanie”. Smutne wnioski autora zacytujemy w pewnym skrócie: „Przez 68 lat nikt nie kiwnął palcem żebyśmy zaczęli szanować nasze otoczenie i spuściznę historyczną, nie robi tego nikt dzisiaj. Opisane historie gdy wyburzany jest renesansowy lub barokowy pałac, bez wiedzy konserwatora lub za jego przyzwoleniem, a prokuratura nie widzi w tym znamion przestępstwa są wciąż aktualne. Każdy, kto zechce w tej chwili zniszczyć zabytek może być niemal pewny że nie spotka go za to żadna kara.

Warto także zadać sobie prowokacyjne pytanie, czy bylibyśmy szczęśliwsi gdyby te wszystkie wspaniałe pałace przetrwały do naszych czasów ?

Wątpliwe.

Komu są one dzisiaj potrzebne ? Ludziom śledzącym z wypiekami karierę coraz dziwniejszych celebrytów, podziwiających popisy bohaterów reality show, czy goniących za promocjami w blaszanych marketach ? Turystom ? Większość z nich wybiera hotelowy basen gdzieś na egipskim wybrzeżu w ofercie all inclusive, a nie zwiedzanie opuszczonych ruder.

One na pewno byłyby opuszczone, zrujnowane, opanowane przez hordy meneli, zarośnięte po pas chaszczami, obsrane i obrzucane butelkami po tanich winach, ogołocone ze wszystkiego co da się sprzedać za chociaż 5 złotych. Taka jest kultura ich nowych gospodarzy, której brak tłumaczony jest zazwyczaj brakiem pieniędzy. Może i lepiej że nie widzimy tej degrengolady bo mamy dość takich obrazków na śląskiej (i nie tylko) prowincji.

Cóż więcej dodać do powyższych obrazów i tekstów? Każdy pewnie odczyta je tak jak mu wygodnie. Historia i troska o jej materialne przejawy w postaci takich czy innych obiektów zabytkowych musi kosztować – to jest oczywistość, której nie unikniemy. Czy jednak świadomość utraty bezpowrotnie wielu cennych zabytków nie przyjdzie do wszystkich nas zbyt późno?

 O zabytkach pisaliśmy też w innych wpisach:

– Czy zabytki w Polsce przetrwają kolejny sezon?
– Zabytkowe życzenia na każde święta i na co dzień
– Facebook czy Google+ to za mało!
– Krzyżtopór – trwała ruina czy trwały brak koncepcji?
– Czy to już tylko stracone nadzieje dla zamku/pałacu w Pilicy?
– Zamkowe przebudzenie prywatnych inwestorów i nie tylko
– Kolejny mocny film „Zaginiona Hiroszima”
– Ratowanie zabytków – teoria i praktyka, a może referendum?
– Nowe zamki – stare i nowe problemy
– Polska Dolina Loary – start i zamierzenia
– DOLNY ŚLĄSK TO WIĘCEJ NIŻ WROCŁAW
– Konające zabytki – aby nie przegapić ważnych wpisów z Facebooka
– Czy zabytki w Polsce oprócz ludzi z pasją mogą liczyć na bardziej konkretny plan ratunkowy i rzeczywiste wsparcie państwa?
– Zapaść moralna i fizyczna zabytków w Polsce
– Czy to tylko szum informacyjny? Nowe podejście do zabytków w Polsce
– 11.11 – Turystyczna duma i niedosyt
– Apel o sprawiedliwy podział funduszy na ochronę zabytków w Polsce i dalej idące propozycje
– List otwarty do WKZ – chcielibyśmy zapytać o merytoryczne przyczyny, które stwarzają Państwu najwięcej problemów w codziennej pracy przy ochronie zabytków
– Krótka odpowiedź Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach
– Czas się wziąć do roboty skoro koniec świata nie nastąpił !
– Ratownicy zabytków listy piszą, a DWKZ… udaje, że odpowiada
– Aby nie tylko dziury w ziemi świadczyły o naszej historii
– Piękne, ciekawe, tajemnicze miejsca w Polsce albo puste krajobrazy pozbawione śladów historycznych budowli
– „Nie zabytek jest ważny ale jego doskonałe odzwierciedlenie na papierze”
– Dotacje dla aktywnych i zaradnych, a dla reszty zabytków nawet brak koncepcji
– Niby wszyscy o tym wiedzą jak jest źle, ale brak jest konsekwentnej myśli jak realizować ochronę zabytków
– Dolny Śląsk – „zabytkowa” katastrofa
– Klub Oficerski w Twierdzy Modlin – powstrzymać dzieło zniszczenia
– Sławików – wrzód na sumieniu… czy tylko konserwatorów z urzędu?
– Policzony czas zabytków w Polsce
– Nieruchomości zabytkowe z Dolnego Śląska na sprzedaż w roku 2013

Loading


Zostaw komentarz = Leave a comment

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.