Przeglądaliśmy w ostatnich dniach wiele programów opieki nad zabytkami – linki do programów poszczególnych województw poniżej:

– dolnośląskie na lata 2015-2018 –  w trakcie konsultacji społecznych do 21.01.2015

– kujawsko-pomorskie na lata 2013-2016

lubelskie na lata 2011-2014

lubuskie na lata 2013-2016

łódzkie na lata 2012-2015

małopolskie na lata 2014-2017

– mazowieckie na lata 2012-2015 w trzech plikach:
programczęść analityczna i konsultacje społeczne

opolskie na lata 2007-2010  – niestety nowszego nie udało nam się znaleźć na stronie http://opolskie.pl/

podkarpackie na lata 2014-2017

podlaskie – tu znaleźliśmy jedynie PROGRAM ROZWOJU KULTURY WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO do roku 2020 –  gdzie – OCHRONA ZABYTKÓW I DZIEDZICTWA KULTUROWEGO zajęła aż jedną stronę…

pomorskie na lata 2011-2014

śląskie   na lata 2014-2017

– świętokrzyskie na lata 2013-2016

warmińsko-mazurskie na lata 2012-2015

wielkopolskie na lata 2013-2016

zachodniopomorskie na lata 2013-2017

To, co jest ich cechą wspólną, choć nie we wszystkich przypadkach, to ciekawy materiał poznawczy zarówno dla turystów odwiedzających poszczególne regiony, jak i dla mieszkańców na co dzień mających styczność z opisywanymi w tych programach obiektami zabytkowymi i ich problemami.

Z programami tymi powinni koniecznie zapoznać się także wszyscy właściciele i administratorzy obiektów zabytkowych, bo znajdą tutaj odniesienia do wielu możliwości finansowania prac przy zabytkach.

Bardzo ciekawe, choć w bardzo wielu przypadkach pokazujące mizerię naszego „systemu” opieki nad zabytkami (choć nie wiemy, czy to słowo jest dobre, bo takiego kompletnego i spójnego systemu ochrony zabytków z dużymi nadziejami ciągle wyczekujemy) jest pokazanie wyników analiz SWOT: strengths – mocnych stron, weaknesses – słabych stron, opportunities – szans i threats – zagrożeń.

Co do jakości tych programów to zachęcamy wszystkich do ich samodzielnej oceny i porównań, gdyż naszym zdaniem warto ocenić je zarówno co do wartości poznawczych każdego regionu – tu należy napisać, że większość z tych programów zawiera bardzo obszerne materiały na ten temat, typu wykazy obiektów zabytkowych, statystyki liczbowe z rejestrów zabytków, a nawet aktualność programów opieki nad zabytkami w powiatach jak i gminach, z czym jest już dużo gorzej, bo wiele powiatów czy gmin w ogóle takich programów nie posiada. W programach tych można znaleźć bardzo interesujące zestawienia i porównania w odniesieniu do innych regionów.

Zapisy programów odwołują się też do międzynarodowych dokumentów programowych np.:

– Karta Ateńska z 1931 roku
– Karta Wenecka z 1964 roku
– Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego Paryż’1972
– Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego – Paryż’2003
– Konwencja UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu Kulturowego – Paryż’2005
– Konwencja o ochronie dziedzictwa architektonicznego Europy – Grenada’1985
– Europejska Konwencja o ochronie dziedzictwa archeologicznego (poprawiona) – La Valetta’1992
– Europejska Konwencja Krajobrazowa- Florencja’2000.

Więc dla zainteresowanych są to też bardzo pomocne informacje i odnośniki.

Jednym z ważniejszych elementów tych programów jest diagnoza/ocena aktualnego stanu dziedzictwa kulturowego i podejmowanych do tej pory działań. Te elementy zwykli mieszkańcy czy turyści mogą bardzo dobrze sami ocenić, widząc, co jest robione, a czego ciągle brakuje, choć warto przejrzeć te opisy, bo przecież nie każdy może wiedzieć, co się dzieje w całym regionie. Jeśli nawet w jednym miejscu widać pozytywne efekty działania, to nie znaczy to, że tak jest wszędzie i na odwrót — to, że akurat w naszej miejscowości jest „słabo” z zabytkami, nie oznacza, że gdzie indziej też jest podobnie. Są zarówno osiągnięcia, które należy pochwalić, ale też programy te dość dobrze odwzorowują aktualny stan jak i potrzeby pilnej poprawy stanu zabytków.

Ale przejdźmy do konkretów. Będąc w roku 2014 dwukrotnie w województwie małopolskim z dużą ciekawością przeczytaliśmy program dla tego regionu –  małopolskie na lata 2014-2017. Zarówno jego forma jak zawartość sprawiają bardzo dobre wrażenie. Mały przykład dla obiektów wpisanych na listę UNESCO i pomników historii:

Miejscowości, w których znajdują się zabytki wpisane na Listę UNESCO oraz uznane za pomniki historii
Miejscowości, w których znajdują się zabytki wpisane na Listę UNESCO oraz uznane za pomniki historii

Mamy tu też tabelaryczne przejrzyste zestawienie obiektów o znaczeniu regionalnym (176 pozycji) – poniżej ich mapa:

Miejscowości i obszary, w których znajdują się obiekty o znaczeniu regionalnym
Miejscowości i obszary, w których znajdują się obiekty o znaczeniu regionalnym

Z danych odnoszących się do całego kraju ciekawe zestawienie – Krajowa ewidencja zabytków – zabytki nieruchome – dane Narodowego Instytutu Dziedzictwa:

Krajowa ewidencja zabytków – zabytki nieruchome – dane Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Krajowa ewidencja zabytków – zabytki nieruchome – dane Narodowego Instytutu Dziedzictwa

Wśród wielu ciekawych zestawień można znaleźć też zestawienie „Szlaki kulturowe, turystyczne i trasy tematyczne w Małopolsce”:

Szlaki kulturowe, turystyczne i trasy tematyczne w Małopolsce
Szlaki kulturowe, turystyczne i trasy tematyczne w Małopolsce

Warto zacytować z tego programu istotny fragment: „W ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami zapisano, iż ewidencja zabytków jest podstawą do sporządzenia programów opieki nad zabytkami przez województwa, powiaty oraz gminy. Z terenu Małopolski tylko 102 gminy (z 182 tego typu jednostek samorządu terytorialnego w regionie) prowadzą gminne ewidencje zabytków, natomiast aktualne, gminne programy opieki nad zabytkami posiada tylko 30 gmin w regionie (16,48% wszystkich samorządów gminnych). Stosunkowo niewielki odsetek gmin w województwie wywiązuje się z ustawowego nakazu. Na szczeblu powiatowym w regionie obowiązują tylko 3 powiatowe programy opieki nad zabytkami (spośród 22 powiatów w regionie), co stanowi 13,64% tego typu dokumentów, które powinny zostać opracowane i przyjęte przez Rady Powiatów.
Od czasu nastania obowiązku ustawowego – 2003 roku – do końca 2013 roku na obszarze województwa małopolskiego sporządzono i uchwalono łącznie 49 programów opieki nad zabytkami (42 programy gminne, 5 powiatowych oraz 2 wojewódzkie). Spośród tej liczby aktualnie obowiązują: wojewódzki program opieki nad zabytkami, 3 powiatowe programy opieki nad zabytkami oraz 30 gminnych programów opieki nad zabytkami. W latach 2010-2013 nastąpił znaczny wzrost aktywności gmin w zakresie wprowadzania wewnętrznych regulacji dotyczących ochrony lokalnego dziedzictwa – przyjętych zostało w okresie czterech lat ponad 68% ogólnej liczby (47) powstałych programów opieki nad zabytkami w regionie, tj. 4 powiatowe programy oraz 28 programów gminnych.

Program opisuje obiekty zabytkowe szczególnie zagrożone, które powinny zostać objęte pracami ratunkowymi/interwencyjnymi – jest ich na liście 30 zebranych w tabeli nr 37 – „spośród wskazanych powyżej 30 obiektów, połowa – 15 – nie jest w żaden sposób zabezpieczona i niszczeje”.

 To, co jednak budzi optymizm to wydatki gmin na ochronę zabytków – „Właściwie sprawowanej ochronie nad zabytkami w regionie sprzyja dobra kondycja finansowa jednostek samorządu terytorialnego, które mogą – zgodnie z zapisami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – udzielać właścicielom i opiekunom prawnym zabytków wsparcia finansowego (w formie dotacji), przeznaczanego na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane obiektów wpisanych do rejestru zabytków, oraz same utrzymywać w dobrym stanie technicznym posiadane, zabytkowe własności, głównie nieruchomości”. Poniżej ciekawe zestawienie tych wydatków w odniesieniu także do innych województw:

Wydatki gmin wraz z miastami na prawach powiatu w rozdziale 92120 – Ochrona zabytków i opieka nad zabytkami, w latach 2010-2012 – w podziale na województwa (w zł)
Wydatki gmin wraz z miastami na prawach powiatu w rozdziale 92120 –
Ochrona zabytków i opieka nad zabytkami, w latach 2010-2012 – w podziale na województwa (w zł)

 I trochę szczegółów z zakresu wydatków w opisie: „W latach 2010-2012 w Małopolsce najwyższe środki finansowe zostały przeznaczone na ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami w gminach położonych na obszarach powiatów: miasto Kraków (w sumie w okresie trzech lat 68 343 849,10 zł), dąbrowskiego (8 406 291,96 zł), krakowskiego (6 038 854,31 zł), brzeskiego (5 607 485,86 zł), miasto Tarnów (5 842 505,30 zł) oraz olkuskiego (3 287 391,76 zł). Najmniejsze kwoty w tym okresie wydatkowały gminy z powiatów: miasto Nowy Sącz (50 919,74 zł), proszowickiego (61 575,00 zł), oświęcimskiego (148 215,05 zł), chrzanowskiego (207 792,24 zł) oraz nowotarskiego (279 683,93 zł).
Należy zwrócić uwagę na przeważającą, nad innymi gminami w regionie, wysokość środków finansowych Gminy Miejskiej Kraków w 2010 roku, która na opiekę nad zabytkami zagwarantowała w budżecie ponad 47 mln zł, w tym ponad 44 mln na wydatki inwestycyjne i 1,5 mln zł na dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych prowadzonych przy obiektach zabytkowych. W kolejnym, 2011 roku Gmina Miejska Kraków przeznaczyła na opiekę nad zabytkami dużo niższą kwotę – ponad 18 mln zł, w tym 15 mln zł na inwestycje i 2,5 mln zł na dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych zabytków. W 2012 roku Gmina Miejska Kraków z rozdziału 92129 wydatkowała tylko (porównując do wydatków z wcześniejszych lat) prawie 3 mln zł”.

Co także ważne – „Samorząd Województwa Małopolskiego od początku istnienia, od 1999 roku, udziela dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane prowadzone przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków usytuowanych na obszarze województwa. Wysokość środków przeznaczanych na ten cel systematycznie wzrastała do 2009 roku, osiągając w tym jednym roku wartość prawie 11 mln zł (ogólnie w latach 1999-2008 – ponad 18 mln zł), w latach 2010-2013 łącznie przekroczyła wartość 15,5 mln zł”.

Jednak aby zejść trochę na ziemię, należy też spojrzeć na zestawienie zgłaszanych potrzeb – „Statystyka konkursu Ochrona zabytków Małopolski w latach 2010-2013”:

Statystyka konkursu Ochrona zabytków Małopolski w latach 2010-2013
Statystyka konkursu Ochrona zabytków Małopolski w latach 2010-2013

Bardzo interesujące jest też zestawienie „Dotacje udzielane z budżetów samorządów województw dla właścicieli zabytków na realizację zadań w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego w latach 2008-2013”:

Dotacje udzielane z budżetów samorządów województw
Dotacje udzielane z budżetów samorządów województw

W przypadku Małopolski, a szczególnie Krakowa mamy jeszcze ustawową dotację dla Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa – „Stolica Małopolski, jako jedyne miasto w kraju, uhonorowana jest jeszcze specjalnym finansowym wsparciem przeznaczanym bezpośrednio z budżetu Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na ochronę dziedzictwa. W latach 2010-2013 wysokość środków, jakie państwo, za pośrednictwem Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa (powołanego w drodze ustawy w 1985 roku), przeznaczało na odnowę zabytków Krakowa, utrzymywała się na poziomie około 41,8 mln zł rocznie (w 2010 roku – 42 469 694 zł, w 2011 roku – 42 507 372 zł, w 2012 roku – 42 331 924 zł, w 2013 roku – 39 857 548 zł). W okresie ostatnich lat fundusze przeznaczone na odnowę zabytków Krakowa stanowiły około 1/4 ogółu wydatków Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i stanowiły znaczące wsparcie regionalnego systemu finansowania prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych małopolskich zabytków. Poza remontami znanych krakowskich obiektów (m.in. budowli Wzgórza Wawelskiego, Archikatedry na Wawelu, Sukiennic, Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego), dzięki środkom z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa wykonano także wiele remontów zabytkowych krakowskich kamienic”.

Z wniosków z analizy SWOT zacytujemy jedynie mały, ale interesujący fragment: „Wspomnienia wymaga również bogaty zasób dobrze zachowanych i udokumentowanych zabytków ruchomych w obiektach sakralnych, muzeach (w tym wysokiej klasy) i zbiorach prywatnych oraz wciąż żywe i odtwarzane dziedzictwo niematerialne. Niestety dziedzictwo to jest zagrożone ze względu na promowanie standardowych, bądź nieadekwatnych wzorców grożących wyparciem lokalnych odrębności kulturowych. Zidentyfikowano także niewystarczającą ofertę uczelni wyższych w zakresie kształcenia kadr w dziedzinie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz kształcenie głównie w nurcie teoretycznym, ale też niewystarczającą liczebnie kadrę instruktorów do prowadzenia grup artystycznych oraz brak systemowego kształcenia liderów tzw. Małych Ojczyzn. W tej sytuacji pożądane wydaje się podjęcie kroków zmierzających do archiwizacji i cyfryzacji kultury niematerialnej. Można mieć nadzieję, że dowartościowanie dziedzictwa niematerialnego w niniejszym dokumencie (jako aspektu definicyjnego jednego z obszarów analizy) przyczyni się do poprawy tej sytuacji”.

I to, co jest bardzo ważne w każdym innym regionie: „Ponadto nadal potrzebne wydaje się poszukiwanie nowych funkcji zabytków – choć sytuacja w tym zakresie nieco się poprawiła, wciąż obserwuje się niewiele realizacji włączania dziedzictwa w obieg gospodarczy przy zachowaniu wartości zabytku. Wynika to z nierozstrzygniętych kwestii własnościowych i niskiego poziomu zainteresowania inwestorów zabytkowymi obiektami, powodowanego m.in. wysokością nakładów koniecznych do poniesienia przy tego typu inwestycji, ograniczeniem swobody dysponowania własnością prywatną i skomplikowanymi procedurami administracyjnymi wnoszącymi ryzyko znacznego wydłużenia procesu inwestycyjnego”  oraz „Z analizy wynika również, że kluczowym zagadnieniem dla opieki nad zabytkami jest edukacja, mająca na celu pozytywne oddziaływanie na świadomość społeczną. Postuluje się sformułowanie powszechnych programów edukacji regionalnej dla szkół, upowszechnianie wiedzy na temat wartości zabytkowej obiektów oraz przyczyn objęcia obiektów zabytkowych ochroną. Warto inwestować również w podniesienie poziomu nauczania na temat zarządzania obiektami zabytkowymi (ważne również w programach seminariów duchownych) oraz wprowadzenie powszechnej edukacji estetycznej”.

Od strony 108 programu opisana jest „Misja Wojewódzkiego programu opieki nad zabytkami w Małopolsce na lata 2014-2017”, czyli „PRZESZŁOŚĆ PRZYSZŁOŚCI – ambitne i wieloaspektowe wskazywanie wartości krajobrazu kulturowego, a także zintegrowanie działań na rzecz wzmocnienia systemu ochrony i opieki nad regionalnym dziedzictwem oraz świadomego wykorzystywania jego zasobów dla rozwoju regionu i poprawy jakości życia mieszkańców”.  Zachęcamy do szczegółowego zapoznania się szczególnie z tym fragmentem programu, bo zawiera on konkretne propozycje opisane w sposób zrozumiały dla każdego np.: „Stworzenie ponadlokalnej struktury koordynującej współpracę i zarządzanie w obszarze dziedzictwa kulturowego — Podejmowanie działań na rzecz utworzenia ponadlokalnej struktury — o zasięgu i oddziaływaniu regionalnym — koordynującej współpracę i zarządzanie w obszarze dziedzictwa kulturowego. Tworzenie sieci instytucji badających i dokumentujących dziedzictwo kulturowe regionu, budowanie partnerstw osób i podmiotów, wspieranie integracji, wymiany wiedzy i aktywnej współpracy środowisk związanych z dziedzictwem kulturowym. Udoskonalanie struktur organizacyjnych instytucji opieki nad zabytkami oraz wypracowanie standardów współpracy międzyinstytucjonalnej. Stworzenie możliwości podnoszenia kompetencji kadry zarządzającej zasobami dziedzictwa kulturowego oraz przygotowania specjalistów odpowiedzialnych za rozwój instytucji, placówek i podmiotów działających w obszarze kultury” czy też, co obecnie bardzo istotne: „Wypracowanie mechanizmów włączających dziedzictwo kulturowe w obieg gospodarczy — Określenie i wdrożenie zespołu metod zarządzania dziedzictwem kulturowym stymulujących wymianę dóbr kultury oraz wspierających przedsięwzięcia wykorzystujące ekonomiczny potencjał krajobrazu kulturowego. Poszukiwanie nowych sposobów włączania dziedzictwa w obieg gospodarczy, stymulowanie rozwoju doradztwa w zakresie pomocy dla inwestorów obiektów zabytkowych oraz tworzenie korzystnych dla nich warunków adaptacji zabytków na cele biznesowe, przy zachowaniu wysokiego standardu konserwacji obiektów. Wypracowanie rozwiązań ekonomiczno-prawnych dla ochrony dziedzictwa kulturowego. Podniesienie poziomu oraz zwiększenie zasięgu działalności podmiotów zajmujących się obsługą informacyjną i doradczą inwestorów krajowych i zagranicznych”.

Program wskazuje konkretne „Działania wspierające ochronę regionalnego dziedzictwa kulturowego” w tym na „wpisanie na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO”, a także propozycje obiektów do uznania za pomniki historii – „czyli za zabytki nieruchome o szczególnym znaczeniu dla kultury regionu i kraju, utrwalone w świadomości społecznej i stanowiące źródło inspiracji dla kolejnych pokoleń” oraz „wpisanie do rejestru zabytków332 dodatkowych obiektów.

Dodajmy do tego plany utworzenia nowych 5 rezerwatów przyrody, 4 parków krajobrazowych i 11 zespołów przyrodniczo-krajobrazowych:

 plany utworzenia
plany utworzenia

oraz  obiekty z obszaru województwa małopolskiego typowane do Czerwonej Księgi Krajobrazu Polski:

obiekty typowane do Czerwonej Księgi Krajobrazu Polski
obiekty typowane do Czerwonej Księgi Krajobrazu Polski

a także „miejscowości, w których proponuje się utworzenie parków kulturowych”:

miejscowości, w których proponuje się utworzenie parków kulturowych
miejscowości, w których proponuje się utworzenie parków kulturowych

Plany obejmują także szlaki kulturowe i turystyczne, trasy rowerowe, biegowe i narciarskie.

Od strony 144 podano źródła finansowania wszystkich powyższych przedsięwzięć. Warto zacytować końcowe podsumowanie: „Według założeń, prognozowane finansowanie zadań z zakresu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami w regionie w latach 2014-2017 ze środków i źródeł krajowych – budżetu państwa przeznaczanego dla Małopolski oraz budżetów regionalnych jednostek samorządu terytorialnego – będzie wynosiło około 387 523 130 złotych, mediana roczna – 96 880 782 złote. Trudniej jest określić i prognozować środki z Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej i Programów wspólnotowych, które zostaną pozyskane dla Małopolski w nowym okresie programowania, w latach 2014-2020. Nie dla wszystkich programów przyjęte zostały plany finansowe, część budżetów określona została dla grupy 15 regionów w kraju (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Program Operacyjny Polska Cyfrowa) lub dla całej Unii Europejskiej (Kreatywna Europa). Z tymi zastrzeżeniami, ogólne wydatki na realizację zadań wspierających ochronę przestrzeni kulturowej w latach 2014-2020 szacowane są na co najmniej 3 042,3 mln euro, czyli 12 625,75 mln zł, w tym sam budżet Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 – w Priorytetach Inwestycyjnych 6.3 Ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa kulturowego i naturalnego oraz 2.3 Wzmacnianie zastosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych dla e-administracji, e-learningu, e-integracji, e-kultury i e-zdrowia – będzie wynosić 185 mln euro (767,75 mln złotych). To plany indykatywne, dotyczące prognoz kształtowania się wydatków na dziedzictwo kulturowe, wskazujące orientacyjnie możliwy poziom finansowania, nieobwarowane jednak rygorem wykonalności”. Poniżej grafika w zakresie prognozy finansowania:

Prognozowane finansowanie zadań
Prognozowane finansowanie zadań

I na koniec zacytujemy bardzo istotny fragment z zakończenia: „Sposobem na skuteczne sprawowanie ochrony i opieki nad zabytkami w regionie jest podjęcie działań na rzecz interpretacji dziedzictwa – pobudzania zaangażowania i odczuwania, które umożliwia rozwijanie relacji względem siebie, do drugiego i do świata, przynosi nowe, istotne i potrzebne do rozwoju osobistego i społecznego, a przy tym sprawia, że dziedzictwo staje się potrzebne i pożądane. Deklaracje zapisane w dokumencie opracowanym przez samorząd województwa bez działania, współdziałania i zaangażowania każdego z nas pozostaną słowami na papierze. Budujmy zatem relacje, interpretujmy dziedzictwo, odczuwajmy!”.

Czytając tak sformułowany i bardzo czytelnie przedstawiony program, a przy tym oglądając na własne oczy to, co już w Małopolsce zostało zrobione, choćby w takich drobiazgach zdawałoby się jak tablice informacyjne przy każdym zabytku architektury drewnianej wskazujące także kolejne zabytki w pobliżu, odczuwamy ogromny szacunek dla kompleksowego myślenia o dziedzictwie w tym regionie. Ten program to prawie jak dobry turystyczny przewodnik, który należy mieć zawsze pod ręką podczas turystycznych wypraw, choć oczywiście nie takie jest jego zadanie. Autorom tego bardzo ciekawego dokumentu udało się umiejętnie połączyć zarówno walory opisowe chętnie czytane przez zwykłych turystów z konkretnymi planami działania na przyszłość, tak aby można było z zainteresowaniem przeczytać zarówno o miejscach jak i o liczbach czy dalszych zamierzeniach w dziele tworzenia krainy bardziej dostępnej i  jeszcze bardziej atrakcyjnej.

Kraków - Wawel
Kraków – Wawel

Loading


Jedna odpowiedź do “Popatrzmy na zabytki w swoich regionach i programy opieki nad nimi”

  1. Brak programów opieki nad zabytkami w 13! lat po wprowadzeniu ustawowego obowiązku ich sporządzania świadczy jedynie o jakości polskiego prawodawstwa i polskiego samorządu. W powiecie, w którym obecnie mieszkam poz mają tylko 2 na 9 gmin, tyle też ma gez. A reszta nadal się nie spieszy. Skutki są opłakane. Co to więc znaczy, że coś jest obowiązkowe – skoro jak widać nie jest? Za niemanie powinna być przewidziana obligatoryjna kara administracyjna. Nie ma innego wyjścia. A kontrole nad tym podobno sprawują organy ochrony zabytków. Dlaczego nie zgłaszają tych przypadków notorycznego uchylania się samorządów od ich obowiązków? Nigdzie nikt nie jest za nic odpowiedzialny, oprócz właścicieli zabytków. Miłośnicy zabytków mogą sobie dalej pisać. Dopóki prawo nie dość, że słabe to jeszcze przez nikogo, nawet przez ustawodawcę nie jest respektowane, to lepiej nie będzie.

Zostaw komentarz = Leave a comment

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.