Na liście laureatów w VI edycji konkursu „Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich” w kategorii „Zabytek” znalazł się w 2013 roku projekt „Rewaloryzacja i remont renesansowego dworu obronnego w Szymbarku”.

Kiedy byliśmy w tym miejscu w 2001 roku to szymbarski kasztel wyglądał tak:

I trudno było wtedy powiedzieć, jaka przyszłość czeka ten piękny i unikalny zabytek.

Historię tego miejsca efektownie opowiada film „Kasztel w Szymbarku — Historia Renesansowego Dworu Obronnego” dostępny w Gorlickiej telewizji.

Szymbark (małopolskie)'2012
Szymbark (małopolskie)’2012

Wikipedia podaje następujące informacje:

Kasztel w Szymbarku to dawna siedziba rodu Gładyszów. Jest bardzo cennym zabytkiem architektury renesansu w Polsce, określanym przez znawców jako czołowy przykład kasztelu polskiego. Wznoszono go w dwóch etapach. Budowę rozpoczęto w pierwszej połowie XVI wieku, a zakończono w latach 1585 – 1590. Nie znamy nazwiska architekta, ani budowniczych. Zbudowany jest z miejscowego kamienia łamanego z dodatkiem cegły. W drugiej fazie budowy bryłę dworu zwieńczono attyką arkadową, na której elementach umieszczono sgraffito z motywami geometrycznymi, przeplatanymi fantastycznymi maskami. Okna obiektu posiadają bogato profilowaną renesansową kamieniarkę. Kasztel zbudowany jest na planie prostokąta o bokach długości 20 i 13 metrów. Posiada cztery narożne baszty alkierzowe, których piętra wystają poza lico murów i wsparte są na kamiennych kroksztynach. W budynku znajdują się trzy kondygnacje – piwnice, parter, piętro.

Szymbark (małopolskie)'2012
Szymbark (małopolskie)’2012

Do końca XVII wieku pełnił funkcję reprezentacyjną i mieszkalną. Pomieszczenia stanowią: dwie piwnice o kolebkowych sklepieniach, na parterze sień i dwie izby, na piętrze wielka sala reprezentacyjna, obok niej mniejsza oraz cztery naroża alkierzowe. Do dziś właśnie w alkierzach przetrwało najwięcej oryginalnych elementów wystroju wnętrz, kamieniarka portali, fragmenty kominków i część polichromii ściennej w dwóch pomieszczeniach.

Szymbark (małopolskie)'2012
Szymbark (małopolskie)’2012

Dwór usytuowano na skarpie nad rzeką Ropą i wyposażono w system strzelnic umieszczonych na wysokości strychu, co świadczyło o potrzebach obronnych. Nie wydaje się jednak, aby rezydencja Gładyszów, pełnić miała jakąś istotną rolę w systemie obronnych zamków na południowych kresach Rzeczypospolitej. W XVII wieku pękające ściany dworu wzmocniono zewnętrznymi przyporami z kamienia i cegły, natomiast w wieku XVIII dodano wewnętrzne ściany działowe.

Szymbark (małopolskie)'2012
Szymbark (małopolskie)’2012

Kasztel zamieszkiwany był do końca XVIII wieku. Po Gładyszach przechodził kolejno we władanie Strońskich, Siedleckich, Bronikowskich, Rogoyskich, Sękiewiczów i Kuźniarskich. W XIX wieku mieściła się w nim gorzelnia i magazyn zbożowy. Pod koniec XIX stulecia i jeszcze w okresie międzywojennym na parterze funkcjonowała kuchnia dla czeladzi dworskiej oraz kurnik. Dwór pełnił też funkcję lamusa, w którym przechowywano niepotrzebne sprzęty. W latach międzywojennych dwór był własnością Zbigniewa Sękiewicza, który mieszkał w stojącym tuż obok modrzewiowym dworku. Sękiewicz usiłował wyremontować zabytkową budowlę (a przynajmniej zabezpieczyć nowym dachem), jednak z braku funduszów nie zdołał tego uczynić przed śmiercią (w 1934 r.). Po II wojnie dwór przejęło państwo. Od początku lat 50. XX wieku Ministerstwo Kultury i Sztuki powierzało prace kolejnym Pracowniom Konserwacji Zabytków. Niezwykle leniwie postępująca odbudowa trwała pół wieku. Podczas pierwszego etapu remontu usunięto wtórne elementy i przywrócono renesansowy charakter dworu. Prace zewnętrzne zakończono pod koniec XX w., jednak dwór dalej stał pusty wobec braku koncepcji i pieniędzy na aranżację wnętrz.

Szymbark (małopolskie)'2012
Szymbark (małopolskie)’2012

Dopiero w 2010 roku zakończony został ostatni etap remontu obiektu, obejmujący również jego wnętrza. Od stycznia 2011 roku budowla wraz z przylegającą do niej oficyną dworską z końca XVIII wieku, funkcjonuje jako Ośrodek Konferencyjno–Wystawienniczy „Kasztel w Szymbarku”, oddział „Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów” w Gorlicach. Do zespołu zabytków istniejących na terenie dawnego „Majątku Zamek”, należy także przeniesiony z Gorlic drewniany dworek z 1920 r. Zastąpił on całkowicie zrujnowany przez konserwatorów dawnych PKZ-ów modrzewiowy dworek Sękowskich„.

Szymbark (małopolskie)'2012 - Skansen Wsi Pogórzańskiej
Szymbark (małopolskie)’2012 – Skansen Wsi Pogórzańskiej

„Skansen Wsi Pogórzańskiej” im. prof. Romana Reinfussa to wspaniałe uzupełnienie wycieczki do Szymbarka.

Skansen Wsi Pogórzańskiej
Skansen Wsi Pogórzańskiej

Jak widać z zamieszczonych powyżej zdjęć wykonanych przez nas w roku 2012 (więcej zdjęć można obejrzeć na tej stronie) Szymbark odzyskał swój blask i dzięki dofinansowaniu z UE obiekt ten przywrócono m.in. turystom i lokalnej społeczności. Oczywiście można mieć uwagi, że wnętrze zostało zmienione w dużym stopniu. To wszystko prawda, jednak pogodzenie nowoczesnych funkcji i historycznych pierwotnych układów pomieszczeń bywa trudne albo nawet niemożliwe, choćby ze względu na różne obecne przepisy związane z bezpieczeństwem użytkowania.

Szymbark (małopolskie)'2012
Szymbark (małopolskie)’2012

Zapraszamy także na nasz film:

To kolejny piękny obiekt na naszej liście Uratowanych obiektów zabytkowych w Polsce, a strona poświęcona takim obiektom została już polubiona przez ponad 2000 osób. Przypominamy: jeśli lubisz zwiedzać obiekty zabytkowe w Polsce, jeśli doceniasz ogromny wkład pracy i środków finansowych, jakie w ich uratowanie zaangażowali ich właściciele, jeśli chciałbyś pomóc, aby takie obiekty były przykładem dla wielu obiektów jeszcze zagrożonych, to przekaż poniższy link swoim przyjaciołom lub znajomym –
https://www.facebook.com/UratowaneObiektyZabytkowe
Ta strona to także miejsce na Twoje znalezione w sieci linki do uratowanych obiektów zabytkowych. Twórz ją razem z wieloma innymi Fanami zabytków. Liczymy na Ciebie!

Zachęcamy właścicieli i administratorów uratowanych obiektów zabytkowych do udziału w naszym konkursie:
Konkurs – Doceniony przez społeczność Uratowanych obiektów zabytkowych w Polsce” – zasady konkursu są proste — popatrzcie na poniższą grafikę:

Jak zgłosić obiekt do konkursu?
Jak zgłosić obiekt do konkursu

Zapraszamy też na stronę: Uratowane zabytki, gdzie prezentowane są m.in. certyfikaty obiektów, które wzięły z powodzeniem udział w naszym konkursie.

Loading


Zostaw komentarz = Leave a comment

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.