To był pierwszy wpis na naszym blogu, trochę testowy i bardzo krótki. Ale postanowiliśmy go zaktualizować (2.10.2023), gdyż Gniezno jest tego warte pod każdym względem.
Bogatą historię Gniezna można znaleźć m.in. na stronach Wikipedii, skąd tylko zacytujemy niewielki fragment:
Pierwsze ślady osadnictwa na terenach dzisiejszego Gniezna pochodzą z końca paleolitu, tj. sprzed 8–10 tys. lat. Od końca VIII do połowy X wieku na Górze Lecha wznosił się otoczony fosą o szerokości 12 metrów kamienny kurhan o średnicy 10–12 metrów. Pierwszy gród w Gnieźnie, jeden z grodów centralnych państwa Polan, został wzniesiony na Wzgórzu Lecha w latach 940–941; znacznie rozbudowany i zmodernizowany w czasach Mieszka I, stał się siedzibą władców piastowskich jako główny gród państwa Polan; według innych stał się jedną z siedzib pierwszych władców piastowskich tzw. sedes regni principales. Mieszko I po 966 zbudował kościół, w którym pochowano jego żonę Dobrawę, zaś na obszarze grodu wzniósł kamienny zamek z kaplicą, na miejscu kaplicy wzniesiono kościół św. Jerzego. W X w. Gniezno stanowiło jeden z grodów stołecznych państwa Piastów, obok m.in. Ostrowa Lednickiego, Poznania i Giecza (grodów stołecznych, czyli miejsc, gdzie wzniesiono tzw. palatia książęce było kilka. W owym czasie był to także gród o bardzo ważnym znaczeniu militarnym. Gall Anonim w swojej Kronice polskiej spisanej w latach 1112–1116 we fragmencie opisującym polskie siły bojowe Bolesława Chrobrego rozmieszczone w poszczególnych grodach notuje, że miał on w Gnieźnie „1500 pancernych i 5000 tarczowników”.

W 1000 roku odbył się w Gnieźnie zjazd, w którym uczestniczył Bolesław I Chrobry i Otton III; utworzono wtedy arcybiskupstwo i metropolię gnieźnieńską na czele z bratem św. Wojciecha – Radzimem Gaudentym. Także wtedy świątynię wybudowaną przez Mieszka I wyniesiono do rangi katedry. W 1018 roku pożar strawił podgrodzie wraz z kościołem katedralnym, który do 1025 roku przebudowano na romańską katedrę. W 1025 roku w Gnieźnie miała miejsce koronacja Bolesława Chrobrego na króla Polski. W 1038 roku do Gniezna wtargnął książę czeski Brzetysław I, pozostawiając po sobie spalone podgrodzia i zniszczoną, ograbioną katedrę oraz zburzony zamek książęcy. Na skutek tego Kazimierz Odnowiciel przeniósł stolicę do Krakowa. Pożar w 1192 roku zniszczył kamienny zamek na Wzgórzu Lecha.

Pomyślne dla Gniezna były rządy Władysława Odonica, który dążył do odbudowy znaczenia ośrodka, wzniósł tu w latach 1234–1237 swój zamek i poczynił przygotowania do lokacji miasta na prawie niemieckim. Dokument lokacyjny miasta nie zachował się, przypuszcza się jednak, że został wydany przed śmiercią Władysława Odonica w 1239 roku. Dokument lokacyjny Powidza z 1243 roku wymienia już Gniezno jako pełnoprawne miasto. Tym samym Gniezno stanowi najstarszą udokumentowaną lokację miejską w Wielkopolsce.

W 1295 roku odbyła się po 219-letniej przerwie w katedrze gnieźnieńskiej koronacja króla Przemysła II. W 1300 roku koronował się w mieście Wacław II Czeski. Lokacyjnie miasto w XIII i XIV w. otaczały mury, a od wschodu fosa. Do miasta wiodły trzy bramy: Poznańska (Tumska), Toruńska i Pyzdrska.

W 1331 roku miasto zajęli Krzyżacy, rabując je i niszcząc. Odbudowę i rozwój gospodarczy miasto zawdzięcza Kazimierzowi Wielkiemu. Za panowania Władysława Jagiełły (1419) dzięki staraniom Mikołaja Trąby, gnieźnieńskim arcybiskupom przyznano tytuł prymasa Polski oraz zastrzeżono dla nich purpurę kardynalską, dzięki czemu Gniezno umocniło swoją pozycję jako polska „stolica” chrześcijaństwa. Gniezno było drugim po Krakowie ośrodkiem polskiej kultury, szczególnie muzycznej. Działała tu także założona w XI w. szkoła katedralna, mająca początkowo status wyższej uczelni – kształcił się w niej m.in. św. Stanisław – w czasach swej świetności porównywana z Akademią Krakowską. W czasie wojny trzynastoletniej Gniezno wystawiło w 1458 roku 20 pieszych na odsiecz oblężonej polskiej załogi Zamku w Malborku.

Od XV w. do upadku I Rzeczypospolitej, Gniezno było siedzibą sądów szlacheckich: ziemskiego i grodzkiego. W 1768 roku Gniezno stało się stolicą województwa.„.

Gniezno ma bogatą listę zabytków (w Wikipedii ma to odzwierciedlenie w osobnej stronie: „Zabytki Gniezna„). Niektóre z nich, szczególnie Bazylikę prymasowską Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny możecie zobaczyć na naszym krótkim filmie.

Zapraszamy do obejrzenia naszego filmu z Gniezna.

Aktualizacja 2.10.2023
Zdjęcia z Gniezna można znaleźć na naszej stronie albumowo-wyszukiwarkowej, a kilka zdjęć z wnętrza Bazyliki Prymasowskiej przedstawiamy poniżej:

Warto wiedzieć, że w nocy z 19 na 20 marca 1986 roku dokonano włamania do Bazyliki Archikatedralnej w Gnieźnie, w wyniku którego został zniszczony sarkofag św. Wojciecha. Warto zajrzeć do kilku artykułów na ten temat np.:
– „”Święta” zbrodnia w PRL-u. Kradzież, którą żyła cała Polska i skandal w katedrze w Gnieźnie”,
– powstał też film: „Święty” (tutaj zwiastun filmu), oparty na prawdziwych zdarzeniach tego okresu. Warto zajrzeć też do artykułów o filmie: „Złodziej i święty” oraz „Milicja Obywatelska i święty Wojciech, a w tle schyłek PRL„.
– artykuł z 2016 roku. „30 lat temu w Gnieźnie okradziono sarkofag św. Wojciecha„,
– „Najbardziej zuchwała kradzież PRL. Celem złodziei był relikwiarz św. Wojciecha„,
– „Kradzież relikwii św. Wojciecha. Rok 1986„.
Zachęcamy też do lektury bardzo ciekawych artykułów o historii Gniezna i kradzieżach:
– „Historia Gniezna. Bulwersujące kradzieże w katedrze? Bracia M. nie pierwsi i nie ostatni„,
– „Notre Dame i szkieły szukają świętego. Bulwersujące kradzieże w katedrze (część druga)„,
– „Historia Gniezna. Bulwersujące kradzieże w katedrze (część III). Milicja na tropie św. Wosia i pierścień Prymasa„.

Loading


Zostaw komentarz = Leave a comment

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.